‘දිට්වා’ සුළි කුණාටුවෙන් බැටකෑ අම්පාර දෙහිඅත්තකණ්ඩිය ජනතාවට සහන සැපයීමට ගිය රාජ්ය යාන්ත්රණය අඩපණ වූයේ සොබාදහමේ චණ්ඩ බව නිසාම නොවේ; මෙරට ප්රධාන සන්නිවේදන සමාගම්වල අතිශය වගකීම් විරහිත ක්රියාකලාපය නිසාය!
අම්පාර දිස්ත්රික්කයේ භූමි ප්රමාණය සහ ජනගහන ව්යාප්තිය අනුව, විවිධ දුරකථන සමාගම්වලට (Dialog, Mobitel, SLT, Hutch, Airtel) අයත් කුළුණු සිය ගණනක් දිස්ත්රික්කය පුරා විසිරී පවතී.
වැඩිම කුළුණු ප්රමාණයක් අම්පාර නගරය, කල්මුණේ, සමන්තුරේ සහ අක්කරපත්තුව වැනි ජනාකීර්ණ ප්රදේශවල කේන්ද්රගත වී ඇත
වර්තමානයේ පිරිවැය අවම කරගැනීමට එක් කුළුණක් දුරකථන සමාගම් කිහිපයක් විසින් හවුලේ භාවිතා කිරීමේ (Tower Sharing) ප්රවණතාවක් ද පවතී.
ආපදා කළමනාකරණ මධ්යස්ථානය සහ අම්පාර දිසාපති කාර්යාලය පවසන පරිදි, දෙහිඅත්තකණ්ඩිය වැනි දුෂ්කර ප්රදේශ සමඟ සබඳතා පැවැත්වීමට නොහැකි වීම සහන සේවා මෙහෙයවීමේදී ප්රධාන බාධකය විය.
වෘත්තීය මාධ්යවේදීයෙකු ලෙස එම අවස්ථාවේදි එම කාර්යාලයේ රැදි සිටි මා එම අපහසුතා සියසින් දුටුවෙමි.
තොරතුරු ගලා ඒම නැවතීම:
ජංගම දුරකථන කුළුණු ක්රියා විරහිත වීම නිසා ආපදාවට පත් වූවන්ගේ පිහිටට යා යුත්තේ කොතැනටද යන්න තීරණය කිරීමට නිලධාරීන්ට නොහැකි විය.
ප්රමාද වූ සහන: සන්නිවේදනය නොමැතිකම හේතුවෙන් හදිසි ප්රතිකාර අවශ්ය වූ රෝගීන් සහ ආහාර පාන අවශ්ය පිරිස් හඳුනා ගැනීමට පැය ගණනාවක ප්රමාදයක් සිදු විය.ඒ අනුව
දිසාපතිවරයා සහ ආපදා ඒකකය මුහුණ දුන් මාරාන්තික බාධාව
කුණාටුවෙන් පසුව තීරණාත්මක පැය 72ක් ගතවන තුරුත් දෙහිඅත්තකණ්ඩිය ප්රදේශය සමඟ කිසිදු සන්නිවේදනයක් පවත්වා ගැනීමට අම්පාර දිසාපතිවරයාට හෝ ආපදා කළමනාකරණ ඒකකයට නොහැකි විය.
සහන සේවා මෙහෙයවිය යුතු මධ්යස්ථාන “ගොළු” විය.
කඩා වැටුණු නිවාස යට මිනිසුන් සිටීද? හදිසි ප්රතිකාර අවශ්ය රෝගීන් කවුද? යන්න දැනගැනීමට දුරකථන සබඳතා නොතිබුණි.
රාජ්ය නිලධාරීන් සතුව තොරතුරු නොමැති වූ විට සහන සේවා අඩපණ වන බව දැන දැනම, සන්නිවේදන සමාගම් සිය කුළුණු ක්රියාත්මකව තබා ගැනීමට අසමත් විය.
පෙර ගෙවුම් (Pre-paid) පාරිභෝගිකයාගේ අයිතිය අමු අමුවේ කඩකිරීමක්!
අපේ රටේ බහුතරයක් ජනතාව සේවාව ලබාගැනීමට පෙරම මුදල් ගෙවන (Pre-paid) පාරිභෝගිකයන්ය.
පාරිභෝගිකයා සිය ගෙවීම් කර තිබියදී, ආපදාවකදී සේවාව සැපයීමට අවශ්ය ‘බලශක්ති සංචිත’ (Generators/Battery Backups) පවත්වා නොගැනීම පාරිභෝගික නීතිය උල්ලංඝනය කිරීමකි.
විදුලිය විසන්ධි වීම නිදහසට කරුණක් නොවේ! ලාභය පමණක් අරමුණු කරගන්නා සමාගම්, දුෂ්කර ප්රදේශවල යටිතල පහසුකම් නඩත්තු නොකිරීම නිසා අද ජනතාව ජීවිතවලින් වන්දි ගෙවමින් සිටිති.
නීතිමය සහ ජාත්යන්තර වගකීම
මෙය හුදෙක් තාක්ෂණික දෝෂයක් නොව, මූලික අයිතිවාසිකම් (Right to Life) කඩකිරීමකි.
ජාත්යන්තර ප්රමිති: ITU (ජාත්යන්තර විදුලි සංදේශ සංගමය) රෙගුලාසි අනුව ආපදා සන්නිවේදනය (Disaster Communication) පවත්වා ගැනීම අනිවාර්ය වේ.
දේශීය නීතිය: TRCSL බලපත්ර කොන්දේසි උල්ලංඝනය කරමින් සහන සේවාවලට බාධා කළ මෙම සමාගම්වලට එරෙහිව පාරිභෝගික සමිති වහාම පෙළ ගැසිය යුතුය.
මින් ගත යුතු පාඩම් සහ විසඳුම්
මීළඟ ආපදාවකට පෙර අප සූදානම් විය යුත්තේ කෙසේද?
සන්නිවේදන ජාල ශක්තිමත් කිරීම: ආපදා අවස්ථාවලදී පවා ක්රියාත්මක වන පරිදි දුරකථන කුළුණු සඳහා සූර්ය බලශක්තිය (Solar power) හෝ වැඩි දියුණු කළ ජෙනරේටර් පද්ධති ස්ථාපනය කිරීම.
හදිසි ගුවන් විදුලි සන්නිවේදනය: දුරකථන ජාල බිඳ වැටෙන විට ක්රියාත්මක වන ‘හැම් රේඩියෝ’ (Ham Radio) හෝ සැටලයිට් දුරකථන පද්ධති ප්රාදේශීය ලේකම් කාර්යාල මට්ටමින් ස්ථාපනය කිරීම.
ජනතාව දැනුවත් කිරීම: සන්නිවේදනය බිඳ වැටුණු අවස්ථාවකදී තොරතුරු හුවමාරු කර ගැනීමට පවතින සාම්ප්රදායික ක්රම (උදා: ග්රාම නිලධාරී හරහා පණිවිඩ යැවීම) පිළිබඳව ජනතාව පුහුණු කිරීම.
දිට්වා සුළි කුණාටුව අපට කියා දුන් ප්රධානතම පාඩම නම්, තාක්ෂණය කොතරම් දියුණු වුවත් සොබාදහමේ චණ්ඩ බව හමුවේ සන්නිවේදනය යනු ජීවිතයත් මරණයත් අතර පාලමක් බවයි.
අවධානය යොමු කිරිම
අම්පාර ආපදා කළමනාකරණ ඒකකය අඩපණ කළ සන්නිවේදන සමාගම්වලට එරෙහිව ස්වාධීන පරීක්ෂණයක් පවත්වනු! සෑම දුරකථන කුළුණකටම අවම පැය 72ක අඛණ්ඩ බලශක්ති පද්ධති අනිවාර්ය කරනු! පාරිභෝගිකයාගේ ‘පෙර ගෙවුම්’ මුදල්වලට සරිලන වගකීම් ඉටු කල යුතුය.තාක්ෂණය තිබෙන්නේ මිනිස් ජීවිත බේරා ගැනීමට මිස, මිනිසුන් විපතට පත් වූ විට මගහැර යාමට නොවේ!
අධ්යක්ෂ ජනරාල්,
ශ්රී ලංකා විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිෂන් සභාව
(TRCSL), නො. 27, පාරේ පටුමග,
කොළඹ 08.
විෂය: ‘දිට්වා’ සුළි කුණාටුව හමුවේ අම්පාර දිස්ත්රික්කයේ සන්නිවේදන ජාල බිඳවැටීම සහ සහන සේවා අඩාල වීම පිළිබඳව පැමිණිලි කිරීම.
ගරු අධ්යක්ෂ ජනරාල් තුමනි,
පසුගියදා බලපෑ ‘දිට්වා’ සුළි කුණාටුව හමුවේ අම්පාර දිස්ත්රික්කයේ දෙහිඅත්තකණ්ඩිය ප්රදේශයේ සන්නිවේදන සබඳතා සම්පූර්ණයෙන්ම බිඳවැටීම හේතුවෙන් ජනතාවට සහ රාජ්ය සහන සේවා යාන්ත්රණයට සිදු වූ බලවත් අපහසුතාවය පිළිබඳව පාරිභෝගිකයින් වෙනුවෙන් මෙම පැමිණිල්ල ඉදිරිපත් කරමු.
පැමිණිල්ලට පාදක වන ප්රධාන කරුණු:
පැය 72ක සන්නිවේදන රික්තකය: ආපදාව සිදු වූ මොහොතේ සිට පැය 72ක් ගතවන තුරුත් අම්පාර දිසාපතිවරයාට සහ ආපදා කළමනාකරණ ඒකකයට දෙහිඅත්තකණ්ඩිය ප්රදේශය සමඟ කිසිදු සබඳතාවයක් පවත්වා ගැනීමට නොහැකි විය. මෙරට ප්රධාන සන්නිවේදන සමාගම් සියල්ලෙහිම ජාලයන් මෙම කාලය තුළ අක්රියව පැවතිණි.
රාජ්ය සහන සේවා අඩාල වීම: දුරකථන සබඳතා නොමැති වීම හේතුවෙන් ආපදාවට පත් ජනතාව සිටින ස්ථාන හඳුනා ගැනීමට සහ අවශ්ය සහන සපයන ස්ථාන තීරණය කිරීමට දිසාපතිවරයා ඇතුළු නිලධාරීන්ට නොහැකි විය. මෙය ජනතාවගේ ජීවත්වීමේ අයිතිය හා බැඳුණු සහන සේවා මාරාන්තික ලෙස ප්රමාද කිරීමට හේතු විය.
පාරිභෝගික අයිතීන් උල්ලංඝනය වීම: අම්පාර දිස්ත්රික්කයේ පාරිභෝගිකයන්ගෙන් බහුතරයක් පෙර ගෙවුම් (Pre-paid) ක්රමය යටතේ සේවාවන් සඳහා කලින්ම මුදල් ගෙවා ඇත. එසේ තිබියදී, ආපදාවකදී අත්යවශ්ය වන සන්නිවේදන පහසුකම් පවත්වා ගැනීමට අවශ්ය විදුලි උත්පාදන පද්ධති (Backup Power) නිසි ලෙස නඩත්තු නොකිරීම තුළින් සමාගම් සිය පාරිභෝගික ගිවිසුම් කඩ කර ඇත.
නීතිමය වගකීම පැහැර හැරීම: TRCSL බලපත්ර කොන්දේසි ප්රකාරව සහ ජාත්යන්තර විදුලි සංදේශ රෙගුලාසි අනුව, ජාතික ආපදාවකදී සන්නිවේදන ප්රමුඛතාවය සහ අඛණ්ඩතාවය සුරැකීමට සමාගම් බැඳී සිටී.
අපගේ ඉල්ලීම්:
අම්පාර සහන සේවා යාන්ත්රණය අඩපණ කළ මෙම සන්නිවේදන බිඳවැටීම පිළිබඳව වහාම විධිමත් පරීක්ෂණයක් පවත්වන ලෙස.
ආපදා අවස්ථාවකදී අවම වශයෙන් පැය 72ක් අඛණ්ඩව ක්රියාත්මක විය හැකි විකල්ප බලශක්ති පද්ධති සෑම දුරකථන කුළුණකම ස්ථාපනය කිරීම අනිවාර්ය කරන ලෙස.
වගකීම පැහැර හැර ඇති සමාගම්වලට එරෙහිව පාරිභෝගික පනත සහ විදුලි සංදේශ පනත යටතේ දඬුවම් පනවන ලෙස සහ පීඩාවට පත් පාරිභෝගිකයන්ට වන්දි ලබා දීමට මැදිහත් වන ලෙස.
මහජනතාවගේ බදු මුදලින් සහ පෙර ගෙවුම් ගාස්තුවලින් යැපෙන සන්නිවේදන සමාගම් ජනතාව විපතට පත් වූ මොහොතේ මගහැර යාම පිළිබඳව ඔබේ කඩිනම් අවධානය යොමු වනු ඇතැයි බලාපොරොත්තු වෙමු
පිටපත්:
අම්පාර දිසාපති තුමා.
අධ්යක්ෂ – ආපදා කළමනාකරණ මධ්යස්ථානය (අම්පාර).
පාරිභෝගික කටයුතු පිළිබඳ අධිකාරිය.
මානව හිමිකම් කොමිසම
පාර්ලිමේන්තුවේ පෙත්සම් කාරක සභාව