මුදල් අමාත්‍යවරයා විසින් අනුමත කරන ලද යෝජනා ක්‍රමයක් නොසලකා, දෙපාර්තමේන්තුව විසින්ම සකස් කරන ලද අභ්‍යන්තර චක්‍රලේඛයක් මත පදනම්ව ශ්‍රී ලංකා රේගු නිලධාරීන් විසින් 1988 වසරේ සිට රුපියල් බිලියන ගණනක ත්‍යාග මුදල් තමන් අතර බෙදාගෙන ඇති බව විගණන වාර්තාවකින් අනාවරණය වේ.
2012 සිට පසුගිය වසරේ අගෝස්තු 31 දක්වා විගණනය සඳහා ලබා ගත හැකි තොරතුරු මත රේගු නිලධාරීන්ට රුපියල් බිලියන 24.22 (24,225,600,376.) ගෙවා ඇති බව එය සඳහන් කරයි. රේගු ආඥාපනතේ 153(2)(ආ) වගන්තියට අනුව මුදල් අමාත්‍යවරයා විසින් අනුමත කරන ලද යෝජනා ක්‍රමයක් අනුව ත්‍යාග මුදල් නිලධාරීන් සහ තොරතුරු සපයන්නන් අතර බෙදා හැරිය යුතු නමුත් අමාත්‍යවරයාගේ එවැනි අනුමැතියකින් තොරව අභිමතය පරිදි සකස් කර ඇති අභ්‍යන්තර දෙපාර්තමේන්තු නියෝගයක් මත මෙම මුදල් බෙදා ගෙන තිබේ. ජාතික විගණන කාර්යාලය විසින් සම්පාදනය කරන ලද විශේෂ විගණන වාර්තාවට අනුව එම නියෝග මත පමණක් 1988 සිට මුදල් ගෙවා ඇත.
“ශ්‍රී ලංකා රේගුවේ විවිධ අරමුදල් කළමනාකරණය/පරිපාලනය පිළිබඳ විශේෂ විගණනය” යන මැයෙන් යුතු වාර්තාවේ රේගු නිලධාරීන් විසින් ත්‍යාග අරමුදල් බරපතළ දෝෂ සහගත ලෙස කළමනාකරණය කිරීම පෙන්වා දී ඇති අතර, මහා භාණ්ඩාගාරයට දඩ මුදල්වල නියමිත කොටස නොගෙවීම ද පෙන්වා දී තිබේ.
තවද, පනතට අනුව විමර්ශනවලට දායක වන කණ්ඩායමට සම්බන්ධයක් නොමැති නිලධාරීන්ට ත්‍යාග පිරිනැමිය හැකි පරිදි අභ්‍යන්තර නියෝග සකස් කර ඇති බව එය පෙන්වා දෙයි.
විගණකාධිපති ඩබ්ලිව්.පී.සී. වික්‍රමරත්න මහතා පැවසා ඇත්තේ විවිධ ක්‍රම මගින් රේගු නිලධාරීන් අමතර ආදායම් ලබා ගෙන තිබෙන බවයි.
රේගු ආඥාපනත ප්‍රකාරව, ආනයනය සම්බන්ධ වරදක් අනාවරණය වූ පසු දඩයක් නියම කරනු ලබන අතර, අදාළ දඩ මුදලෙන් ඉතිරි වන ශුද්ධ ආදායමෙන් සියයට 50ක් පමණක් භාණ්ඩාගාර නියෝජ්‍ය ලේකම්වරයාගේ ගිණුමට බැර කෙරේ. එම ආදායම එකතු කිරීම සඳහා වූ පිරිවැය ද එම සියයට 50% අඩු කරනු ලැබේ. ඉතිරි සියයට 50 රේගු නිලධාරීන්ගේ ත්‍යාග අරමුදල හරහා බැර කරන නිලධාරීන් අතර බෙදා හරිනු ලැබේ.
කෙසේ වෙතත්, භාණ්ඩාගාර නියෝජ්‍ය ලේකම්ගේ ගිණුමට නම් කර ඇති සියයට පනහෙන් සියයට හැටක් පමණක් ඒකාබද්ධ අරමුදලට බැර කරන බවත්, ඉතිරි සියයට 40ක් රේගු කළමනාකරණ හා රේගු නිලධාරීන්ගේ සුබසාධනය සහ වන්දි අරමුදලට බැර කරන බවත්, වාර්තාවෙන් පෙන්නුම් කරයි.
ඒ අනුව, අනාවරණය කරගත් රේගු වරදකට අදාළව එකතු කරන ලද ආදායමෙන් දරන ලද පිරිවැය අඩු කිරීමෙන් පසු ඉතිරි ශුද්ධ ආදායමෙන් සියයට 30 ක් පමණක් ඒකාබද්ධ අරමුදලට සෘජුව බැර කෙරේ. ඇතැම් අවස්ථාවලදී බැර කර ඇති මුදල සැබෑ රේගු ආදායමට වඩා අඩු වන බව වාර්තාවේ සඳහන් වේ.
පසුගිය වසරේ අගෝස්තු මාසය වන විට රු. 14,535,360,226 2012 වර්ෂයේ සිට කාල සීමාව තුළ ඒකාබද්ධ අරමුදලට බැර කර ඇත.
මෙම අයථා ක්‍රියා පිළිවෙත හේතුවෙන් රජයට අහිමි වී ඇති මුදල් කෝටි ගණනාවක් බව විගණන වාර්තාව පෙන්වයි.
පැමිණීම සටහන් කර ගැනීමට ඇඟිලි සලකුණු යන්ත්‍ර පද්ධතියක් නොමැති තත්ත්වයක් තුළ රේගු නිලධාරීන් අතිකාල ගෙවීම් ඉතා ඉහළ මට්ටමකින් උපයන බව අවධාරණය කරන විගණකාධිපතිවරයා, අතිකාල ගෙවීම්වල නිරවද්‍යතාවය තහවුරු කළ නොහැකි බවත්, රාජ්‍ය පරිපාලනයකට අවශ්‍ය පරිදි එම ක්‍රමය හඳුන්වා දෙන ලෙස තවදුරටත් නිර්දේශ කරන බවත් පවසා තිබේ.
සන්ඩේ ටයිම්ස් ලිපියක කරුණූ අසුරින් සකස් කලේ අසෝක ජයවර්ධන විසිනි.
