ශ්රී ලංකාවේ ස්ත්රී දූෂණය පුළුල් හා උග්රවන ගැටලුවක් ලෙස පවතින බවත්, එය ජාතියේ සමාජ ව්යුහයට සහ කාන්තාවන්ගේ සහ දරුවන්ගේ ආරක්ෂාවට සැලකිය යුතු තර්ජනයක් එල්ල කරන බවත් අභියාචනාධිකරණය අවධාරණය කරතිබේ. ඒ වරදකරු වූ ස්ත්රී දූෂකයෙකුගේ අභියාචනයක් ප්රතික්ෂේප කරමින් ලබා දෙන ලද එම තීන්දුව, ලිංගික ප්රචණ්ඩත්වයේ විනාශකාරී පුද්ගලික සහ සමාජීය ප්රතිවිපාක අවධාරණය කරයි.
2006 නොවැම්බර් සහ දෙසැම්බර් අතර කාලය තුළ හලාවත, අඩිප්පල හි සිදු කරන ලද ලිංගික කෙලෙසීමක් සම්බන්ධයෙන් නඩුව පැවැත්විණි. 27 හැවිරිදි විවාහක පුරුෂයෙකු වන විත්තිකරු වයස අවුරුදු 15 ක දැරියක් නැවත නැවතත් ලංගිකය අපයෝජනය කිරීමේ චෝදනාවට වරදකරු වූ අතර, පසුව අපයෝජනයේ ප්රතිඵලයක් ලෙස ඇය ගැබ් ගත්තාය. නඩු විභාගය අතරතුර DNA සාක්ෂි මගින් විත්තිකරු දරුවා බිහි කළ බව තහවුරු විය. හලාවත මහාධිකරණය ඔහුට ස්ත්රී දූෂණ චෝදනා තුනකටම වසර 18 බැගින් බරපතල සිර දඬුවම් නියම කළ අතර, දඬුවම් එකවර ක්රියාත්මක විය යුතුය. අභියාචනාධිකරණය එම දඬුවම නීත්යානුකූල සහ සමානුපාතික යැයි පසුගිය 12 වනදා තහවුරු කළේය.
තීන්දුව ප්රකාශයට පත් කරමින්, අභියාචනාධිකරණ විනිසුරු අමල් රණරාජා, විනිසුරු සසි මහේන්ද්රන් එකඟ වෙමින්, දූෂණය විස්තර කළේ “හුදෙක් අපරාධයක් නොව, ප්රජාවේ හදවතටම පහර දෙන ශාපයක්” ලෙසයි. ලිංගික ප්රචණ්ඩත්වය වින්දිතයින් මත ගැඹුරු මානසික කැළැල් ඇති කරන අතර කාන්තාවන් සහ ගැහැණු ළමයින් අතර භීතියේ සහ අනාරක්ෂිතභාවයේ පුළුල් වාතාවරණයකට දායක වන බව අධිකරණය සඳහන් කළේය.
තැතිගන්වන සංඛ්යාලේඛන
මෑත කාලීන දත්ත සහ විශේෂඥ තක්සේරු කිරීම්වලින් පෙනී යන්නේ ලිංගික කෙලෙසීම සහ ලිංගික ප්රචණ්ඩත්වය ශ්රී ලංකාවේ අඛණ්ඩ හා බරපතල ගැටළුවක් බවයි:
ශ්රී ලංකා පොලිස් දත්ත පෙන්වා දෙන්නේ ලිංගික කෙලෙසීම සහ ඒ ආශ්රිත ලිංගික හිංසනය වඩාත් නිතර වාර්තා වන අපරාධ අතර පවතින අතර, මෑත වාර්තාකරණ වසරවලදී කාන්තාවන්ට එරෙහි ලිංගික හිංසන සිද්ධීන් 2,200 කට වඩා වාර්තා වී ඇති බවයි. බොහෝ විට ලිංගික හිංසනය සමඟ සමපාත වන ගෘහස්ථ හිංසන පැමිණිලි 2024 දී වාර්තා වූ සිදුවීම් 130,000 කට ආසන්න වූ අතර එය කොවිඩ් වසංගතයට පෙර වසරවලට වඩා සැලකිය යුතු වැඩිවීමකි.
ජාතික සමීක්ෂණවලින් සොයාගෙන ඇත්තේ වයස අවුරුදු 15 සිට කාන්තාවන් හතර දෙනෙකුගෙන් එක් අයෙකු පමණ ලිංගික සහ/හෝ ශාරීරික හිංසනය අත්විඳින බවත්, එය ස්ත්රී පුරුෂ භාවය මත පදනම් වූ ප්රචණ්ඩත්වයේ ඉහළ ව්යාප්තියක් පෙන්නුම් කරන බවත්ය.
ජාත්යන්තර ආයතන විසින් කරන ලද පර්යේෂණයකින් හෙළි වූයේ සමීක්ෂණයට ලක් කරන ලද පිරිමින්ගෙන් සැලකිය යුතු ප්රමාණයක් කාන්තාවන්ට එරෙහිව ලංගිකකෙලෙසීම කළ බවට පිළිගත් බවත්, ඉතා අඩු නීතිමය ප්රතිවිපාක ඇති බවත්ය .
අඩු වාර්තාකරණය, දිවි ගලවා ගත් අය අපකීර්තියට පත්වීමේ බිය සහ බලධාරීන් විසින් සංවේදී නොවන ලෙස හැසිරවීම පිළිබඳ උත්සුකයන් හේතුවෙන් නිල සංඛ්යාලේඛන ලිංගික ප්රචණ්ඩත්වයේ සැබෑ පරිමාණය අඩුවෙන් නියෝජනය කරන බවට විශේෂඥයින් අනතුරු අඟවයි.
ප්රතිපත්ති සහ නීතිමය සන්දර්භය
ශ්රී ලංකාවේ ස්ත්රී දූෂණය සහ ලිංගික ප්රචණ්ඩත්වය පිළිබඳ නීති රාමුව සහ ප්රතිපත්තිමය පරිසරය මෑත කාලීන විවාදයට සහ යෝජිත ප්රතිසංස්කරණවලට භාජනය වී ඇත:
වත්මන් නීතිය යටතේ, කාලත්රයන් අධිකරණමය වශයෙන් වෙන් කරනු නොලබන්නේ නම් විවාහය තුළ ලංගික කෙලෙසීම පැහැදිලිවම අපරාධයක් ලෙස සලකනු නොලැබේ. එය ආමන්ත්රණය කළ යුතු ප්රශ්නයක් අධිකරණ අමාත්යාංශ නිලධාරීන් පිළිගෙන ඇති අතර නව නීති සම්පාදනය සමඟ කටයුතු කිරීමට සැලසුම් කර ඇති බව පවසා ඇත.
පාර්ලිමේන්තුවේ සහ සිවිල් සමාජය අතර සාකච්ඡා, ව්යවස්ථාපිත ස්ත්රී ලිංගික කෙලෙසීම සහ ඒ ආශ්රිත වැරදි නිර්වචනය කර දඬුවම් කරන ආකාරය වෙනස් කරන දණ්ඩ නීති සංග්රහයට යෝජිත සංශෝධන වටා කැරකෙමින් තිබේ. එයට කැමැත්ත ප්රකාශ කිරීමේ වයස අඩු කිරීමට හෝ ඇතැම් වයස් කාණ්ඩ යටතේ වැරදිකරුවන්ට දඬුවම් අඩු කිරීමට මතභේදාත්මක යෝජනා ඇතුළත් වේ. මෙම යෝජනා ළමා ආරක්ෂණ නීති දුර්වල කිරීම පිළිබඳව සැලකිලිමත් වන කාන්තා අයිතිවාසිකම් කණ්ඩායම් සහ අධීක්ෂණ කමිටු වලින් විවේචන එල්ල වී තිබේ.
යුක්තිය සඳහා ප්රවේශය වැඩිදියුණු කිරීම සහ සාක්ෂි සැකසීමේදී ඇති වන ප්රමාදයන් අවම කිරීම සඳහා ශක්තිමත් අධිකරණ වෛද්ය ධාරිතාව, කම්පන-දැනුවත් පොලිස් සේවය සහ වැඩිදියුණු කළ වින්දිත සහාය සේවා සඳහා ජාතික සහ ජාත්යන්තර පාර්ශ්වකරුවන් අඛණ්ඩව ඉල්ලා සිට තිබේ.
සමාජ බලපෑම පිළිබඳ අධිකරණයේ අවධාරණය
අභියාචනය ප්රතික්ෂේප කරමින්, අභියාචනාධිකරණය අවධාරණය කළේ ලංගික කෙලෙසීම සඳහා වරදකරුවන් වීමෙන් වින්දිතයින්ට සහ පුළුල් ප්රජාවට සිදුවන බරපතල හානිය පිළිබිඹු විය යුතු බවයි. උක්ත නඩුවේ වින්දිතයා දැඩි අවදානමට ලක්විය හැකි සහ සූදානම් නැති වයසක දරු ප්රසූතියේ බර ඇතුළුව දැඩි ශාරීරික හා මානසික කම්පනයක් විඳදරාගත් බව අධිකරණය සඳහන් කළේය.
ශක්තිමත් නීතිමය ප්රතිචාර, ඵලදායී බලාත්මක කිරීම සහ ගෞරවය ආරක්ෂා කරන සහ අනාගත අපරාධ වළක්වන යුක්තිය පසිඳලන පද්ධතියක් සඳහා වන අත්යවශ්යතාවය තීන්දුව මගින් නැවත තහවුරු කර තිබේ. ලිංගික සහ ස්ත්රී පුරුෂ භාවය මත පදනම් වූ ප්රචණ්ඩත්වය පිළිබඳ වැඩිවන වාර්තා හමුවේ, සියලුම පුරවැසියන්ගේ ආරක්ෂාව සහ අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ශ්රී ලංකාව නීති ප්රතිසංස්කරණයේ සිට ප්රජා සම්මතයන් දක්වා පද්ධතිමය අභියෝගවලට මුහුණ දිය යුතු බවට පුළුල් පිළිගැනීමක් අධිකරණයේ ප්රකාශවලින් ඇඟවෙයි.
මූලාශ්ර: ශ්රී ලංකා පොලිසිය, එක්සත් ජාතීන්ගේ ආයතන, කොළඹ ගැසට්, ඉකොනොමි නෙක්ස්ට්, හියුමන් රයිට්ස් වොච් සහ සිවිල් සමාජ පර්යේෂණ.
