(Sri Lanka Brief/ 25 June 2025) දින පහක් දක්වා මිය ගිය රෝගීන්ගේ හෘද ස්පන්දනය පමණක් කෘත්‍රිමව පවත්වා ගෙන යන විට ශල්‍යකර්මවලට චිකිත්සක වටිනාකමක් නොතිබූ නමුත් හුදෙක් මූල්‍යමය ලාභයක් උපයා ගැනීම සඳහා එවැනි සැත්කම් සිදු කරනලද බවට දැනට අත්අඩංගුවේ පසුවන ශල්‍ය වෛද්‍යවරියට චෝදනා එල්ල වී තිබේ.
ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර මහ රෝහලේ උපදේශක ස්නායු ශල්‍ය වෛද්‍යවරියක වන වෛද්‍ය මහේෂි සුරසිංහ විජේරත්න සම්බන්ධ දූෂණ නඩුවේදී, අල්ලස් හෝ දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිසම (CIABOC) ඊයේ අධිකරණයට පැවසුවේ ඇය මොළය මියගිය රෝගීන්ට සැත්කම් සිදු කළ බවට චෝදනා එල්ල වී ඇති බවයි.
කොමිසමේ ඉදිරිපත් කිරීම්වලට අනුව, ස්නායු ශල්‍ය වෛද්‍යවරයා මොළය මියගිය අය ලෙස දැනටමත් වෛද්‍යමය වශයෙන් වර්ගීකරණය කර ඇති රෝගීන්ට බාහිර කශේරුකා කාණු (EVDs) සහ කශේරුකා පෙරිටෝනියල් (VP) ෂන්ට් ඇතුළු කිරීම වැනි ශල්‍යකර්ම සිදු කර ඇත. සමහර අවස්ථාවල, අල්ලස් කොමිසම CIABOC චෝදනා කළේ, රෝගීන් දින පහක් දක්වා මිය ගොස් ඇති නමුත්, අනෙක් ක්‍රියා පටිපාටි සිදු කරන විට ඔවුන්ගේ හෘද ස්පන්දනය පමණක් කෘත්‍රිමව පවත්වා ගෙන යන බවයි.
කොළඹ ප්‍රධාන මහේස්ත්‍රාත් තනුජා ලක්මාලි ජයතුංග ඉදිරියේ මෙම චෝදනාව එල්ල වූයේ, ස්නායු ශල්‍ය වෛද්‍යවරිය, රෝහල් ප්‍රධාන ලිපිකරු සහ වෛද්‍ය උපකරණ සැපයුම්කරුවෙකු දූෂණය, අධිකාරිය අනිසි ලෙස භාවිතා කිරීම සහ රෝගීන්ගේ ජීවිත අනතුරේ හෙළීම යන චෝදනා යටතේ නඩු විභාගය අතරතුරය.
කොමිසම ප්‍රකාශ කළේ සැත්කම්වලට චිකිත්සක වටිනාකමක් නොමැති බවත්, වෛද්‍යවරිය සහ ඇගේ සැමියාට සම්බන්ධ පෞද්ගලික ආයතනයක් හරහා සපයන ලද ශල්‍ය උපකරණ විකිණීමෙන් මූල්‍යමය ලාභයක් උපයා ගැනීම සඳහා සිදු කරන ලද බවත්ය.
අල්ලස් කොමිසම වෙනුවෙන් පෙනී සිටි අතිරේක අධ්‍යක්ෂ නීතිඥ සුලෝචනී හෙට්ටිආරච්චි අධිකරණයට මෙසේ පැවසීය:
“මෙම වෛද්‍යවරිය ජීවත්ව සිටින රෝගීන්ට නොව, මොළය මිය ගොස් ඇති අයට, සමහර අවස්ථාවල දින පහක් දක්වා මිය ගොස් ඇති අයට, අසාධාරණ ලෙස පොහොසත් වීමේ අරමුණින් පමණක් සැත්කම් සිදු කර තිබෙනවා. මේවා වෛද්‍ය මැදිහත්වීම් නොව, ආචාර ධර්ම, නීතිය සහ මනුෂ්‍යත්වය උල්ලංඝනය කිරීම්.”
සැකකරුවන් මීට පෙර අල්ලස් හෝ දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිසම (CIABOC) විසින් අත්අඩංගුවට ගෙන ජුනි 17 වන දින අධිකරණයට ඉදිරිපත් කරන ලදී. EVD සහ VP Shunt වැනි අත්‍යවශ්‍ය ස්නායු ශල්‍ය ද්‍රව්‍ය සඳහා රෝහල් රෝගීන් බාහිර සැපයුම්කරුවන් වෙත යොමු කිරීම, රෝහල් ප්‍රසම්පාදන ක්‍රියා පටිපාටි මඟ හැරීම සහ ආයතනයට මූල්‍යමය පාඩු සිදු කරමින් තමන්ට සහ තෙවන පාර්ශවයන්ට අනවශ්‍ය ප්‍රතිලාභ ලබා ගැනීම යන චෝදනා ඔවුන්ට එල්ල වී තිබේ.
2009 දී ලියාපදිංචි කරන ලද MN Medical Centre නමින් පෞද්ගලික ව්‍යාපාරයක් පළමු සැකකරු සහ ඇගේ සැමියා යැයි කියන නයිජල් නම් පුද්ගලයෙකු විසින් ඒකාබද්ධව පවත්වාගෙන ගොස් ඇති බව විමර්ශනවලින් තවදුරටත් අනාවරණය විය. “MN” යන මුලකුරු මහේෂිකා සහ නයිජල් වෙනුවෙන් යොදා ඇති බව වාර්තා වේ. පැමිණිලිකරුවෙකු වන චාමර ප්‍රසාද් නිහඩ කිරීම සඳහා රුපියල් 200,000 ක් සහ ඔහුගේ වෛද්‍ය බිල්පත් ගෙවීමට ලබා දී ඇති බව කියනු ලැබේ.
තුන්වන සැකකරු වන ඉන්දික, වෛද්‍යවරයා විසින් යොමු කරන ලද රෝගීන්ට දෙවන සැකකරු වන නිමල් රංජිත්ගේ සම්බන්ධතා අංකය ලබා දී ඇති බවත්, ඔහු එමා ෆාමා සෙන්ටර් නම් ආයතනයක් හරහා වෛද්‍ය ද්‍රව්‍ය විකිණීම සම්බන්ධීකරණය කරන බවත් අනාවරණය විය. රෝගීන්ට මෙම භාණ්ඩ කිසි විටෙකත් භෞතිකව ලබා නොදුන්නද, ඔවුන්ට බිල්පත් ලේඛන WhatsApp හරහා ලබා දෙන ලදී.
හෙද කාර්ය මණ්ඩලයේ සහ වෛද්‍යවරුන්ගේ ප්‍රකාශවලින් තහවුරු වූයේ, සමහර දිනවල, දෙවන සැකකරු විසින් භාණ්ඩ සෘජුවම වාට්ටුවට ගෙන එන ලද බවත්, වෙනත් අවස්ථාවල දී වෛද්‍යවරයා විසින්ම භාණ්ඩ ගෙන එන ලද බවත්ය.
මෙම වෛද්‍යවරයා සම්බන්ධයෙන් මේ දක්වා පැමිණිලි 92 ක් පමණ ලැබී ඇති බවත්, පීඩාවට පත් රෝගීන් විසින් දුරකථනයෙන් කරන ලද චෝදනා ද ඇතුළුව බවත් අල්ලස් කොමිසම අධිකරණයට දැනුම් දුන්නේය.
මෙම නඩුවේ සාක්ෂි දුන් හිටපු අමාත්‍ය කොල්වින් ආර්. ද සිල්වාගේ මුණුපුරා වන නිශාන්ත සිල්වාට 2025 ජුනි මාසයේදී ඔහු අල්ලස් කොමිසමට දුන් සහයෝගය හේතුවෙන් තර්ජන එල්ල වී ඇති බවත් වාර්තා විය.
මෙම කාරණය දැනටමත් පුළුල් මාධ්‍ය සහ සමාජ මාධ්‍ය ආවරණයක් ආකර්ෂණය කර ගෙන ඇති බැවින්, ඇප ලබා දීම මහජන කෝපයට හේතු විය හැකි බව කොමිසම තර්ක කළේය.
පළමු සැකකරු වෙනුවෙන් පෙනී සිටි ජනාධිපති නීතිඥ සාලිය පීරිස් තර්ක කළේ රෝහල් පරිශ්‍රය තුළ සිදු කරන ලද අත්අඩංගුවට ගැනීම, සංවිධානාත්මක ආකාරයකින් මාධ්‍ය ආවරණයක් සමඟ සිදු කර ඇති බවයි. ඇප පනතේ 14 වන වගන්තිය යටතේ ඇප ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සාධාරණීකරණය කිරීමට වලංගු නීතිමය හේතු නොමැති බව ඔහු තවදුරටත් තර්ක කළේය. රෝහල් පද්ධතිය තුළ ඇති හිඟය හේතුවෙන් උසස් ඖෂධ බාහිරව ලබා ගැනීමට රෝගීන් දිරිමත් කරන දැන්වීම් බොහෝ රෝහල්වල ප්‍රදර්ශනය කර ඇති බව විත්ති පාර්ශ්වය සඳහන් කළේය.
විමර්ශනය වසර දෙකකට වැඩි කාලයක් අඛණ්ඩව සිදු වූ බවත්, එම කාලය තුළ සැකකරු කිසි විටෙකත් කටයුතුවලට බාධා නොකළ බවත් පීරිස් පැවසීය. සැකකරු අත්අඩංගුවට ගැනීමෙන් පසු ඇගේ වාට්ටුවේ ප්‍රතිකාර ලබමින් සිටි රෝගීන් දෙදෙනෙකු මිය ගිය බවත් ඔහු කියා සිටියේය.
තුන්වන සැකකරු වෙනුවෙන් පෙනී සිටි නීතිඥ අනුජා ප්‍රේමරත්න, සෞඛ්‍ය අමාත්‍ය හංසක විජේමුණි විසින් සිරස රූපවාහිනියේ කළ රූපවාහිනී ප්‍රකාශයක් ගැන සඳහන් කළ අතර, එහිදී අමාත්‍යවරයා කියා සිටියේ බාහිර ඖෂධ ලබා ගන්නා රෝගීන් දඬුවම් ලැබිය හැකි වරදක් නොකරන බවත් එය පරිත්‍යාගයක් ලෙස සැලකිය යුතු බවත්ය. පැමිණිල්ල එවැනි සන්දර්භයක් සැලකිල්ලට ගත යුතු බවට නීතිඥවරයා තර්ක කළේය.
සියලු ඉදිරිපත් කිරීම් සලකා බැලීමෙන් පසු, ප්‍රධාන මහේස්ත්‍රාත්වරයා ඇප අයදුම්පත් ප්‍රතික්ෂේප කළ අතර නියෝග කළේය.
( ඉංග්‍රිසි බසින් පළ වූ ඩේලිමිරර් වාර්තාව ඇසුරිණි)