රූපය: 1982 මැතිවරණ කල්දැමීමට එරෙහි ව්‍යාපාරයේ සංකේතය වූයේ පහනයි.
මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව ඇදිලි-පැදිලි නවතා දමා, බොහෝ ප්‍රමාද වූ පළාත් පාලන මැතිවරණය සඳහා නාමයෝජනා 2023 ජනවාරි 18 සිට 21 දක්වා භාර ගන්නා බව නිවේදනය කර ඇත. මෙය නිසැකවම හොඳ ආරංචියකි. සමහර විපක්ෂ දේශපාලනඥයෝ ඉන්නේ හත්වැනි දෙව්ලොවය. මැතිවරණය කල් දැමීමේ ආන්ඩුව දරන උත්සාහයට පරජය කිරීමට ඔවුන්ට හැකි වූ බව ඔවුහු පුරසාරම් දොඩති. නමුත් තවම අවසන් තීරණය පැමිණ නැත. ‘කුසලාන සහ තොල් දෙපස’ අතර බොහෝ ලිස්සීම් ඇති බව කියනු ලැබේ.
රජය මැතිවරණවලට බිය වී සිටින අතර, පළාත් පාලන මැතිවරණය කල් දැමීමට හැකි සෑම දෙයක්ම කරනු ඇත. එම ඉලක්කය සපුරා ගැනීමට එය උත්සාහ කරන්නේ කෙසේද යන්න තවමත් දැක ගත නොහැකිය.
මැතිවරණ කල්දැමීමට නව නීතියක් ගෙන ඒමට රජයට හැකියාවක් නැත. මන්ද එවැනි නීති සම්පාදනය ජනතාවගේ ඡන්ද බලයට බලපාන අතර එය විශේෂ බහුතරයකින් පාර්ලිමේන්තුව විසින් අනුමත කර ජනමත විචාරණයකදී මහජනතාව විසින් අනුමත කළ යුතු බැවිනි.
එහෙත් 2017 දී පළාත් සභා ඡන්ද විමසීම දින නියමයක් නොමැතිව කල් දැමීමට පළාත් සභා මැතිවරණ පනත සංශෝධනය කළ ආකාරයටම පවතින නීති වෙනස් කිරීමට උත්සාහ කළ හැකිය. වත්මන් අර්බුදය තුළ මැතිවරණ සඳහා අරමුදල් වෙන් කිරීම වැළැක්වීමට උත්සාහ කරමින්, තම වියදම් තාර්කික කිරීමේ මුවාවෙන් පනතක් ඉදිරිපත් කිරීමට රජය රහසිගතව පසුබිම සකස් කර ඇති බවට දේශපාලන කවයන් තුළ සමපේක්ෂනයක් ද පැතිර තිබේ.
පළාත් පාලන මැතිවරණය ප්‍රමාද කිරීම සඳහා පාර්ලිමේන්තු ක්‍රියාවලිය හැසිරවීමට රජය සමත් වුවහොත්, මැතිවරණ කල් දැමීමේ සැලැස්මක් සැකසීමට ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ-එජාප ඒකාබද්ධ හවුලට ප්‍රමාණවත් කාලයක් ලබා දෙමින් මැතිවරණ කොමිසම කකුලෙන් ඇදී ඇති බවට විපක්ෂයේ මැසිවිල්ල සනාථ වනු ඇත.
පළාත් පාලන මැතිවරණය නැවත කල්දැමීම රජයට විශාල වැරැද්දක් වනු ඇත. මන්ද එවැනි ක්‍රියාවක් සියලු අභිප්‍රායන් සහ අරමුණු අතින් පරාජය පිළිගැනීමකට සමාන වනු ඇත.
ඉක්මන් මහ මැතිවරණයක් සඳහා නියමිත කාල රාමුවක් සහිතව සර්ව පාක්ෂික අන්තර්වාර ආණ්ඩුවක් පිහිටුවීමට ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ උනන්දු වූයේ නම් මේ මොහොතේ මැතිවරණයක අවශ්‍යතාව මතු නොවනු ඇත. ඒ වෙනුවට එය තෝරා ගත්තේ රනිල් වික්‍රමසිංහ ජනාධිපතිවරයා ලෙස පත් කර ඔහුගේ අවශ්‍යතා සපුරා තම බලය රඳවා ගැනීමට ය.
ශ්‍රී ලංකා පොදු ජන පෙරමුණේ මහලේකම් සාගර කාරියවසම් ප්‍රකාශ කර ඇති පරිදි රට පාලනය කරන්නේ ඔවුන්ගේ පක්ෂයයි. ඒ ජනාධිපති වික්‍රමසිංහ පාර්ලිමේන්තුවෙන් තෝරා පත් කළේ ඔවුන් නිසා ය.
වර්ථමානයෙහි දූෂණය ඉහ වහා ගොස් ඇති අතර බලය අනිසි ලෙස භාවිතා වේ. රජය මහජන මතයට කන් දෙන්නේ නැත. රජයේ මැති ඇමැතියන්ට යම් හැඟීමක් ඇති කළ හැකි එකම මාර්ගය ඔවුන් මැතිවරණ කම්පනයකට ලක් කිරීමයි. මැතිවරණයක අවශ්‍යතාවය වැදගත් වන්නේ එනිසාය!
මැතිවරණ යනු දේශපාලනයේ ආතතීන් සමනය කිරීමට සහ එමඟින් දේශපාලන නැගිටීම් වළක්වා ගැනීමට උපකාරී වන ආරක්ෂක කපාට වේ. මැතිවරණ කල්දැමීම් සෑම විටම විනාශකාරී ප්‍රතිවිපාක ඇති කරන බව මෙරට අත්දැකීමය.
1975 දී ශ්‍රීලනිප ප්‍රමුඛ සමගි පෙරමුණු ආණ්ඩුව මහ මැතිවරණයක් වසර දෙකකින් කල් දැමූ අතර එය වඩාත් අප්‍රසාදයට පත් විය.
එජාපය 1977 දී හයෙන් පහක බලයක් ලබා ගත් අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස එය සිතිය හැකි සෑම ආකාරයකින්ම අපයෝජනය කළේය. ජේ.ආර්. ජයවර්ධන රජය 1982 මහ මැතිවරණය වෙනුවට දැඩි ලෙස දූෂිත ජනමත විචාරණයක් ඇති කර ජවිපෙ දෙවන කැරැල්ලට මග පෑදුවේය. එම මැතිවරණය පැවැත්වුණේ නම්, මිනිසුන්ට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීව තම යටපත් වී ඇති කෝපය පිට කිරීමට හැකි වන්නට තිබුණි. රට අර්බූදට ඇද දමනු වෙනුවට ජවිපෙට පාර්ලිමේන්තු නියෝජනය තහවුරු කර ගැනීමට හැකි වන්නට ඉඩ තිබුණි.
බලයේ සිටින රජය ජනතාවට තම ඡන්ද බලය පාවිච්චි කිරීමට අවස්ථාවක් ලබා නොදෙන්නේ නම්, එය ආරාධනා කරන්නේ කරදරයකටය; මහජන අමනාපය යනු රොකට් ඉන්ධනයක් වන අතර එය මහජනතාව පාරට බැසීමට සහ පාලන තන්ත්‍ර වෙනස් කිරීම් සඳහා පාර්ලිමේන්තු පරිබාහිර ක්‍රියාමාර්ග අනුගමනය කිරීමට පොළඹවයි.
මැතිවරණ කල් දැමීමක් මහජන විරෝධතා සඳහා කොන්දේසි නිර්මානය කරනු ඇත. එය ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ නෙරපා හැරීමට තුඩු දුන් නැගිටීමට වඩා බෙහෙවින් දරුණූ වනවා ඇත.
පළාත් පාලන මැතිවරණය කල් දැමීම සඳහා පාර්ලිමේන්තු ක්‍රියාදාමය හසුරුවා ගැනීමට කටයුතු කළ බව කියන අයට ප්‍රචණ්ඩ විරෝධතා රටම ග්‍රහණය කර ගෙන ඒ මත නිර්දය මර්දනයන් ලේ වැගිරීම්වලට තුඩු දෙන තත්වයක් ඇති වුවහොත් නම් එවැනි තත්වයකට ඔවුන් වගකිය යුතු බවට අනතුරු අඟවා සිටිමු.
දි අයිලන්ඩ් කතුවැකිය, 06.01.2023 ( දළ පරිවර්ථනය ශ්‍රී ලංකා බ්‍රීෆ් වෙතිනි)