2020 මාර්තු 7 වන විට ගෝලීය වශයෙන් තහවුරු වූ COVID-19 රෝගීන් සංඛ්‍යාව 100 000 ඉක්මවා තිබුණි. මෙම අමිහිරි මොහොත සනිටුහන් කරමින් ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය (WHO) හෝ ශක්තිමත් වැළැක්වීමේ පියවර සහ පාලනයය සදහා වන ක්‍රියාකාරකම් මගින් මෙම වෛරසය පැතිරීම සැලකිය යුතු ලෙස මන්දගාමී කළ හැකි බව සහ ආපසු හැරවිය හැකි බව සියලු රටවල් හා ප්‍රජාවන්ට මතක් කර දෙයි.
“COVID19: ආරක්ෂා විමට උපදෙස් සහ මිථ්‍යාවන් පුපුරුවා හැරීම” නමින් ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය විසින් ප්‍රකාශයට පත් කර ඇති ලියැවිල්ලහෙි සිංහල පරිවර්ථනය ශ්‍රී ලංකා බ්‍රීෆ් විසිනි.
සීත කාලගුණය සහ හිම නිසා නව කොරෝනා වයිරසය විනාශ කළ නොහැක.
සීතල කාලගුණය නිසා නව කොරෝනා වයිරසය හෝ වෙනත් රෝග විනාශ කළ හැකි යැයි විශ්වාස කිරීමට හේතුවක් නැත. බාහිර උෂ්ණත්වය හෝ කාලගුණය නොසලකා සාමාන්‍ය මිනිස් සිරුරේ උෂ්ණත්වය 36.5 ° C සිට 37 ° C පමණ වේ. නව කෙරෝනා වෛරසයෙන් ආරක්ෂා වීමට වඩාත්ම පලදායී ක්‍රමය වන්නේ ඔබේ දෑත් නිතරම මධ්‍යසාර මත පදනම් වූ අත් සෝදනයන්ගෙන් පිරිසිදු කිරීම හෝ සබන් හා වතුරෙන් සේදීමයි.
උණු වතුර ස්නානය කිරීමෙන් නව කොරෝනා වයිරස් රෝගය වළක්වා ගත නොහැක.
උණු වතුර ස්නානය කිරීමෙන් COVID-19 බෝවීමෙන් වලක්වනු නොලැබේ. ඔබගේ ස්නානයෙහි උෂ්ණත්වය නොසලකා ඔබේ සාමාන්‍ය ශරීර උෂ්ණත්වය 36.5 to C සිට 37 ° C පමණ වේ. ඇත්ත වශයෙන්ම, අතිශයින්ම උණු වතුරින් ස්නානය කිරීම හානිකර විය හැකි ය. එමගින් ශබ පිළිස්සිය හැකිය. COVID-19 වලින් ආරක්ෂා වීමට හොඳම ක්‍රමය වන්නේ ඔබේ දෑත් නිතර පිරිසිදු කිරීමයි. මෙය කිරීමෙන් ඔබ ඔබේ අතේ ඇති වෛරස් තුරන් කර ඔබේ ඇස්, මුඛය සහ නාසය ස්පර්ශ කිරීමෙන් ආසාදනවීම වළක්වා ගත හැකිය.
නව කොරෝනා වයිරසය චීනයේ හෝ COVID-19 සිද්ධීන් වාර්තා කරන කිසිදු රටක නිෂ්පාදිත භාණ්ඩ මගින් සම්ප්‍රේෂණය නොවේ.
නව කෙරෝනා වයිරසයට පැය කිහිපයක් හෝ දින කිහිපයක් මතුපිට එහි තත්වය අනුව ජීවත්විය හැකි වුවද, විවිධ තත්වයන් වලට නිරාවරණය වීමෙන්, එනම් සංචාරයෙන්, විවිධ තත්වයන්ට සහ උෂ්ණත්වයන්ට නිරාවරණය වීමෙන් පසු වෛරසය තවදුරටත් පෘෂ්ඨයක් මත පවතිනු ඇතැයි සිතිය නොහැක. යම් පෘෂ්ඨයක් වෛරසයෙන් අපවිත්‍ර වී ඇතැයි යැයි ඔබ සිතන්නේ නම්, එය පිරිසිදු කිරීම සඳහා විෂබීජ නාශකයක් භාවිතා කරන්න. එය ස්පර්ශ කිරීමෙන් පසු, ඔබේ දෑත් මධ්‍යසාර මත පදනම් වූ අත් සෝදනයකින් පිරිසිදු කරන්න. නැත්නම් සබන් හා වතුරෙන් සෝදා ගන්න.
නව කොරෝනා වෛරසය මදුරුවන් දෂ්ට කිරීම් හරහා සම්ප්‍රේෂණය නොවේ.
නව කොරෝනා වෛරසය මදුරුවන්ගෙන් සම්ප්‍රේෂණය විය හැකි බවට කිසිදු තොරතුරක් හෝ සාක්ෂියක් මේ දක්වා ලැබී නොමැත. නව කොරෝනා වයිරසය යනු ශ්වසන වෛරසයක් වන අතර එය මූලික වශයෙන් ආසාදිත පුද්ගලයෙකුට කැස්ස හෝ කිවිසුම් යන විට ජනනය වන ජල බිඳිති හරහා හෝ නාසයේ සොටු දියර හරහා පැතිරෙයි. ඔබ ආරක්ෂා වීම ගැනීම සඳහා, ඔබේ දෑත් මධ්‍යසාර මත පදනම් වූ අත් සෝදනයකින් පිරිසිදු කරන්න. නැත්නම් සබන් හා වතුරෙන් සෝදා ගන්න. එසේම, කැස්ස සහ කිවිසුම් යන ඕනෑම අයෙකු සමඟ සමීප සම්බන්ධතා පැවැත්වීමෙන් වළකින්න.
නව කොරෝනා වයිරසය මරා දැමීම සඳහා අත් වියළුම් (hand dryers) පලදායීද?
අත් වියළන යන්ත්‍රතය 2019-nCoV වෛරසය මරා දැමීම සඳහා පලදායී නැත. නව කොරෝනා වෛරසයෙන් ආරක්ෂා වීමට නම්, ඔබ නිතරම ඔබේ දෑත් මධ්‍යසාර මත පදනම් වූ අත් සෝදනයකින් පිරිසිදු කරන්න. නැත්නම් සබන් හා වතුරෙන් සෝදා ගන්න. ඔබේ දෑත් පිරිසිදු කළ පසු කඩදාසි තුවා හෝ උණුසුම් වායු වියළුමක් භාවිතයෙන් ඒවා හොඳින් වියළා ගත යුතුය.
නව කොරෝනා වයිරසය ආසාදනය වූ පුද්ගලයින් හඳුනා ගැනීමට තාප ස්කෑනර් යන්ත්‍ර කෙතරම් පලදායීද?
නව කෙරෝනා වෛරසය ආසාදනය වීම නිසා උණ වැළඳුණු පුද්ගලයින් (එනම් සාමාන්‍ය ශරීර උෂ්ණත්වයට වඩා වැඩි) හඳුනා ගැනීමට තාප ස්කෑනර් පලදායී වේ.
කෙසේ වෙතත්, ආසාදිත නමුත් තවමත් උණ රෝගයෙන් නොමැති පුද්ගලයින් හඳුනා ගැනීමට එයට නොහැකිය. මෙයට හේතුව ආසාදිත පුද්ගලයින්ට උණ වැළඳීමට දින 2 ත් 10 ත් අතර කාලයක් ගත වන බැවිනි.
නිවසේ සුරතල් සතුන් මගින් නව කෙරෝනා වෛරසය (2019-nCoV) පැතිරයා හැකිද?
නව කෙරෝනා වෛරසයට සුරතල් සතුන් වන බල්ලන් හෝ බළලුන් ආසාදනය විය හැකි බවට දැනට කිසිදු සාක්ෂියක් නොමැත. කෙසේ වෙතත්, සුරතල් සතුන් අගපත ගෑමෙන් පසු සබන් හා වතුරෙන් අත් සේදීම සැමවිටම හොඳ අදහසකි. සුරතල් සතුන් සහ මිනිසුන් අතර සම්ප්‍රේශණයවිය හැකි E.coli සහ Salmonella වැනි විවිධ පොදු බැක්ටීරියා වලින් එමගින් ඔබට ආරක්ෂා විය හැක.
නියුමෝනියාවට එරෙහි එන්නත් නව කොරෝනා වෛරසයෙන් අප ආරක්ෂා කරයිද?
නියුමෝනියාවට එරෙහි එන්නත් වන නියුමොකොකල් එන්නත සහ හීමොෆිලස් ඉන්ෆ්ලුවෙන්සා වර්ගයේ බී (හිබ්) එන්නත මගින් නව කොරෝනා වයිරසයෙන් ආරක්ෂාක් සැපයෙන්නේ නැත.
වෛරසය කෙතරම් අළුත් හා වෙනස්ද යත් එයට ඒ සඳහා ම වූ එන්නතක් අවශ්‍ය ය. පර්යේෂකයන් 2019-nCoV ට එරෙහිව එන්නතක් නිපදවීමට උත්සාහ කරන අතර ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය ඔවුන්ගේ උත්සාහයට සහාය දක්වයි.
මෙම එන්නත් 2019-nCoV වලට එරෙහිව පලදායී නොවුවද, ශ්වසන රෝගයන්ගෙන් සෞඛ්‍යයමය ආරක්ෂාව සඳහා මෙම එන්නත් බෙහෙවින් නිර්දේශ කෙරේ.
නිතිපතා සේලයින් සමඟ ඔබේ නාසය සේදීම නව කොරෝනා වයිරසය ආසාදනය වීම වළක්වා ගත හැකිද?
නිරන්තරයෙන් නාසය සේලයින් සමඟ සේදීමෙන් නව කොරෝනා වයිරසය ආසාදනය වීමෙන් මිනිසුන් ආරක්ෂා වී ඇති බවට කිසිදු සාක්ෂියක් නොමැත.
සෙමෙන් සෙමෙන් නාසය සේදීම මගින් සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාවෙන් ඉක්මනින් සුවය ලබා ගත හැකි බවට සීමිත සාක්ෂි තිබේ. කෙසේ වෙතත්, නිතිපතා නාසය සේදීම ශ්වසන ආසාදන වැළැක්වන්නේයැයි සාක්ෂි නැත.
සුදුළූණු ආහාරයට ගැනීමෙන් නව කොරෝනා වයිරසය ආසාදනය වීම වළක්වා ගත හැකිද?
සුදුළූණු යනු සමහර ක්ෂුද්‍ර ජීවී – විරෝධී ගුණ ඇති සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාරයකි. කෙසේ වෙතත්, සුදුලූනු ආහාරයට ගැනීමෙන් දැනට පැතිරී ඇති නව කෙරෝනා වෛරසයෙන් මිනිසුන් ආරක්ෂා වී ඇති බවට කිසිදු සාක්ෂියක් නොමැත.
නව කෙරෝනා වයිරසය වැඩිහිටියන්ට බලපානවාද, නැත්නම් තරුණ තරුණියන් ද ඊට ගොදුරු විය හැකිද?
සියලුම වයස්වල පුද්ගලයින්ට නව කොරෝනා වයිරස් (2019-nCoV) ආසාදනය විය හැකිය. වයස්ගත පුද්ගලයින් සහ දැනටමත් රෝගී තත්වයන් ඇති අය (ඇදුම, දියවැඩියාව, හෘද රෝග වැනි) වෛරසය අසාදනය විමෙන් දරුණු ලෙස රෝගාතුර වීමට වැඩි අවදානමක් ඇති බව පෙනේ.
ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය විසින් සෑම වයස් කාණ්ඩයකම පුද්ගලයින්ට වෛරසයෙන් ආරක්ෂා වීමට පියවර ගන්නා ලෙස උපදෙස් දෙයි. උදාහරණයක් ලෙස හොඳ අත් සනීපාරක්ෂාව සහ හොඳ ශ්වසන සනීපාරක්ෂාව අනුගමනය කිරීම ලෙස එය උපදෙස් දෙයි.
නව කොරෝනා වයිරසය වැළැක්වීමට සහ ප්‍රතිකාර කිරීමට ප්‍රතිජීවක පලදායීද?
නැත, ප්‍රතිජීවක වෛරස් වලට එරෙහිව ක්‍රියා නොකරයි. බැක්ටීරියා වලට එරෙහිව පමණි. නව කොරෝනාව (2019-nCoV) වෛරසයක් වන අතර එබැවින් ප්‍රතිජීවක එය වැළැක්වීමේ හෝ ප්‍රතිකාර කිරීමේ මාධ්‍යයක් ලෙස භාවිතා නොකළ යුතුය.
කෙසේ වෙතත්, ඔබ 2019-nCoV සඳහා රෝහල් ගත කර ඇත්නම්, බැක්ටීරියා සම ආසාදනය විය හැකි බැවින් ඔබට ප්‍රතිජීවක ඔෘෂධ ලබා දීමට ඉඩ තිබේ.
නව කොරෝනා වයිරසය වැළැක්වීමට හෝ ප්‍රතිකාර කිරීමට නිශ්චිත ඔෘෂධ තිබේද?
අද වන විට, නව කෙරෝනා (2019-nCoV) වැළැක්වීමට හෝ ප්‍රතිකාර කිරීමට නිර්දේශිත නිශ්චිත ඔෘෂධයක් නොමැත.
කෙසේ වෙතත්, වෛරසය ආසාදනය වූවන් රෝග ලක්ෂණ සමනය කිරීමට සහ සුවවීම සඳහා සුදුසු ප්‍රතිකාර ලබා ගත යුතු අතර දරුණු රෝගාබාධවලින් පෙළෙන අය ප්‍රශස්ත උපකාරක ප්‍රතිකාර ලබා ගත යුතුය. සමහර විශේෂිත ප්‍රතිකාර දැන් පරීක්ෂා කෙරෙමින් තිබේ. සායනික පරීක්ෂණ මගින් ද ඒවා දැන් පරීක්ෂා කරනු ලැබේ. එකී පර්යේෂණ හා සංවර්ධන උත්සාහයන් වේගවත් කිරීමට බොහෝ හවුල්කරුවන් සමඟ එක්ව ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය උදව් කරයි.