ඡාායරූපය: රඹුක්කන දී පොලිස් නිලධාරියකු විරෝධතාකරුවන් හඹා යමින් වෙඩි තබන අයුරු.
නිරායුධ විරෝධතාකරුවකු මරණයට පත් කරමින් සහ තවත් ගණනාවකට බරපතල තුවාල සිදු කරමින් 2022 අප්‍රේල් 19 වන දින රඹුක්කන ප්‍රදේශයේ ඇති වූ සිද්ධීන් සම්බන්ධයෙන් විමර්ශනය කිරීම සඳහා ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාව විසින් පත් කරන ලද විද්වත් කමිටුවේ අවසන් වාර්තාව ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාව (HRCSL) ඊයේ නිකුත් කළේය.
විරෝධතාවයේ නිරත පිරිස පාලනය කිරීම සඳහා ගිනි අවි භාවිත කිරීමට හේතුවක් තිබී නැති බවත් වෙඩි තැබීමට නියෝග කිරීම අනවශ්‍ය පියවරක් බවත් වාර්තාවේ නිගමනයක් ලෙස දක්වා තිබේ.
මෙම වාර්තාව පරිහරණය කරන විට මතුවන සැකයක් නම් ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරී කීර්තිරත්න මෙම වෙඩි තැබීම හිතා මතාම සැළසුම් කළ එකක්ද යනුය.
ඔහු විසින් මෙම විරෝධතාවයට දිනකට පෙර ටී 56 ස්වයංක්‍රීය ගිනි අවි පොලිස් නිලධාරීන් වෙත ලබා දී ඇති අතර, විරෝධතාකරුවන්ට එල්ල කල කදුළු ගෑස් ප්‍රහාරය අතර මඟ නවතා වෙඩි තැබීමට නියෝග දී තිබේ.
පොලිසියේ ප්‍රධාන තර්කය වූ ඉන්ධන බවුසර් බේරා ගැනිීමට වෙඩි තැබුවේය යන ප්‍රබන්ධය කමිටුව කරුණු ඇතිව නිශ්ර්‍පභා කරයි. තවද වෙඩි වැදී තුවාල වූ පුද්ගලයින් එම අවස්ථාවෙහි කිසිදු තර්ජනයක් එල්ල නොකළ පිරිස් බවද වාර්තාව දක්වයි. ඉන් සමහරකුට වෙඩි වැදී ඇත්තේ වෙනත් පාරක යමින් සිටිදීය.
මෙම වාර්තාවෙන් දැක්වෙන කරුණූ පිළිබඳව පියවර ගන්නා ලෙස ඉල්ලමින් පසුගිය 19දා එය පොලිස්පතිවරයාට යවා තිබේ.
මෙම විශේෂ විද්වත් කමිටුව පත් කරන ලද්දේ එම පොලිස් ප්‍රහාරය මෙරට ව්‍යවස්ථාපිතව සහතික කර ඇති ජනතාවගේ මූලික අයිතිවාසිකම් සහ ජාත්‍යන්තර මානව හිමිකම් බැඳීම්වලට පටහැනිද යන්න විමර්ශනය කිරීමට, ආරක්ෂා කිරීමට සහ ප්‍රවර්ධනය කිරීමට රජයට කිසියම් නිර්දේශය සැපයීමට බව වාර්තාව සඳහන් කරයි.
මෙම කමිටුව සමන්විත වූයේ විනිසුරු (විශ්‍රාමික) ක සුමිත්‍රපාල, විනිසුරු (විශ්‍රාමික) සුදත් ගොපල්ලව, ආචාර්ය චන්න පෙරේයා (උපදේශක IDH), ඩබ්.ඩී.ජී.එස්. ගුණතිලක මහතා (හිටපු රජයේ රස පරීක්ෂක), ජනාධිපති නීතිඥ ප්‍රසන්න ලාල් ද අල්විස් මහතා සහ නීතිවේදී අමල් රන්දෙණිය මහතා යන අයගෙනි.
පවතින සාක්ෂි විශ්ලේෂණය මත පදනම්ව කමිටුවෙහි සොයා ගැනීම් අතර පහත සඳහන් කරුණු ද තිබේ.
පොලිසිය කියා සිටියේ මෙම වෙඩි තැබීම ට හේතු වූයේ ඉන්ධන බවුසර දෙකක් ආරක්ෂා කර ගැනීමට බවයි.
එනමුත් කමිටු වාර්තාව දක්වන්නේ ප්‍රමාණවත් තරම් නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන නිලධාරීන් සංඛ්‍යාවක් එම ස්ථානයේ සිටි බවත්, හෙල්මට්, ආරක්ෂක පලිහ, බැටන් පොලු සහ කඳුළු ගෑස් තුවක්කු වලින් සමන්විතව සිටි බවත්, එම නිසා ඉන්ධන බවුසරය වටකර ආරක්ෂා කිරීමට අපොහොසත් වූ බවට පොලිසියේ කරුණු දැක්වීම පිලිගත නොහැකි බවයි.
සිවිල් වැසියන් විසින් ගල්වලින් පහර දෙනු ඇතැයි යන බිය නිසා එහි එහි නොගිය බව කියා සිටීමත් කමිටුව පිළිගෙන නැත. තවද, වාර්තාව පෙන්වා දෙන්නේ ජනතාව ගල් ගැසීමට පෙර සිටම ඉන්ධන බවුසරය වටකර ජනතාව ඉන්ධන බවුසරය අසලට පැමිණීම වැළැක්වීමට අවශ්‍ය වෙනත් කිසිදු ක්‍රියාමාර්ගයක් පොලිසිය විසින් ගෙන නොතිබූ බවයි.
මේ අනුව, ඉන්ධන බවුසර දෙකේ ආරක්ෂාවට තර්ජනයක් තිබූ බවත්, ඉන්ධන බවුසරය ආරක්ෂා කර අවට ජනතාව විසුරුවා හැරීමට ඇති එකම ක්‍රමය නිරායුධ ජනතාවට ජීව උණ්ඩවලින් වෙඩි තැබීම බවත් පොලිසිය ඉදිරිපත් කළ කරන තර්කය සාධාරණීකරණය කිරීමට හෝ පිළිගත නොහැකි බව වාර්තාව පෙන්වා දෙයි.
ඒ අනුව, පවතින සියලු සාක්ෂි පිරික්සීමේදී වෙඩි තැබීමට නියෝග කිරීමට හේතුව පිළිබඳ පොලිසියේ තර්කය පදනම් විරහිත බව නිශ්චිත සහ අවසාන නිගමනයකට කමිටුව පැමිණ තිබේ. මේ සම්බන්ධයෙන් අනෙකුත් සාක්ෂිකරුවන්ගේ ප්‍රකාශ ඇගැයීමේදී ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරී කීර්තිරත්නගේ සාක්ෂිය නිර්දෝෂීවීමට ගොතන ලද ප්‍රලාපයක් බව කමිටුව නිගමනය කරයි.
නිරායුධ විරෝධතාකරුවන්ට වෙඩි තැබීමට අණ දෙන ලද්දේ ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරී කීර්තිරත්න විසිනි.
තවද, කමිටුව සළකා බැලූ ලේඛනගත සාක්‍ෂිවලින් හෙළි වී ඇත්තේ, පොලිසිය කඳුළු ගෑස් ප්‍රහාරයක් එල්ල කර ක්‍රමක්‍රමයෙන් සෙනඟ විසුරුවා හරිමින් තිබුණත්, කඳුළු ගෑස් සම්පූර්ණයෙන් අවසන් වන තුරු පොලිසිය මෙම මෙහෙයුම සිදු නොකළ බවය. මෙහෙයුම අතර මැද නතර කළ අවස්ථාවෙහි පොලිස් නිලධාරීන් සතුව කඳුළු ගෑස් උණ්ඩ 19ක් සහ තවත් කඳුළු ගෑස් බෝම්බ 28ක් තිබී ඇත.
කදුළු ගැස් විදීම නතර කළ පසු විරෝධතාකරුවන් යළි ඉදිරියටපැමිණි අතර ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරී කීර්තිරත්න මහතා අණ දී ඇත්තේ එම විශාල පිරිසට දණහිසට පහළින් වෙඩි තැබීමට ය.
මේ අනුව, ජනකායක් විසුරුවා හැරීමේ මෙහෙයුමක අවසාන විසඳුම ලෙස ගිනි අවි භාවිත කිරීමේදී පොලිස් නිලධාරීන් නිසි ක්‍රියා පටිපාටිය අනුගමනය කර නැති බව කමිටුව නිගමනය තර තිබේ.
කුරුවිටගේ චමින්ද ලක්ෂාන්ගේ මරණය
කමිටුව විසින් ලේඛනගත සාක්ෂි සහ ප්‍රකාශ අනුව සෙනඟ පාලනය කිරීමේ මෙහෙයුමේදී පොලිස් නිලධාරීන් හතර දෙනෙකු T56 අවිවලින් සන්නද්ධව සිටි බව සනාථ වී තිබේ. පහත පොලිස් නිලධාරීන් තිදෙනා තර්ක කළේ තමන්ට වෙඩි තැබීමේ නියෝගය ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරී කීර්තිරත්න විසින් ලබාදුන් අවස්ථාවේදී තමන් වෙඩි තැබුවේ මිනිසුන්ට නොව බිමට පමණක් බවයි.
ඒ. පීසී 69336 එච්එස්පී ජයකොඩි
බී. පීසී 291,16 ජීවන් ලක්මාල් කපුකොටුව
සී., PC90427 ජානක කුමාර
කෙසේ වෙතත්, ගිනි අවි විශේෂඥයා සහ අධිකරණ වෛද්‍ය විශේෂඥයා විසින් සිදු කරන ලද සවිස්තරාත්මක විශ්ලේෂණය අනුව මත, වෙඩි තැබීම බිම දෙසට පමණක් එල්ල වූ බවට පොලිසියේ තර්කය අමූලික අසත්‍යක් බව ස්ථිරවම ඔප්පු වී ඇතැයි වාර්තාව සඳහන් කරයි.
සීසි ටීවි දර්ශණ පැහැදිලිවම පැහැදිලි වන්නේ කුරුවිටගේ චමින්ද ලක්ෂාන්ට පොලිස් නිලධාරියෙකු විසින් මීටර 25ක් පමණ දුරින් වෙඩි තැබූ බවයි.
නිරායුධ මියගිය පුද්ගලයාට තනි පොලිස් නිලධාරියෙකු වෙඩි තබන බවද එම දර්ශන වල දැක්වෙන බව වාර්තාව සඳහන් කරයි.
ඈත සිට ගල් ගසමින් සිටි එම පුද්ගලයාට වෙඩි තැබීමේදී පොලිස් නිලධාරියා දණහිසට පහළින් වෙඩි තැබීමට කිසිදු උත්සාහයක් ගෙන නැති බවද වාර්තා දක්වයි.
එම අවස්ථාවෙහි ඔහු පොලිස් නිලධාරීන්ට හෝ අවට දේපළවලට කිසිදු තර්ජනයක් කරමින් සිටියේ නැත. මේ අනුව, කුරුවිටගේ චමින්ද ලක්ෂාන් මරණයට පත් වූයේ ඉලක්කය පැහැදිලිව හඳුනා නොගෙන වගකීම් විරහිත ලෙස සිවිල් වැසියෙකුට ජීව උණ්ඩවලින් පොලිස් නිලධාරියෙකු වෙඩි තැබීම නිසාය. මෙම වෙඩි තැබීම අසමානුපාතික ලෙස බලය යෙදවීමක් බව කමිටුව අවිවාදිතව නිගමනය කරයි.
