“ගම්මිරිස් තාම 450 යි පුතා. ඡන්දෙට කලිනුත් ඒ ගානම තමා. කෝ අර දෙනව කීව මිළ? තාම ප්‍රතිඅපනයනය නැවැත්තුවෙ නැද්ද දෙයියො?”
ඉහත උපුටාගෙන පළ කර ඇත්තේ අජිත් පැරකුම් ජයසිංහ විසින් පළ කොට ඇති Facebook සටහනකි. දීර්ඝ ලිපි ලිවීම පත්තර සඟරා වලට ආවේණිකව ගැලපුණද අද ‘ඩිජිටල්’ යුගයේ ඩිජිටල් වේදිකා මත අදහස් පළ කිරීමේදී වඩාත් සාර්ථක වී තිබෙන්නේ සිංහල අකුරු අනූවකට වඩා අඩු ප්‍රමාණයකින් පළ කළ හැකි වර්ණවත් පෝස්ට් පළ කිරීමයි. උදේ පාන්දර අවදි වී, තම බිරිඳගේ හෝ සැමියාගේ මුහුණ බැලීමටත් පෙරම එබී බලන ස්මාට් ජංගම දුරකථනයේ ඩිජිටල් තිරය මත ඇඟිලි තුඬු වලින් ‘පහළට’ ගමන් කරන පුද්ගලයෙකු වෙත ක්ෂණිකව අදහස් සන්නිවේදනය කිරීම සඳහා වඩාත් සුදුසු වන්නේ දීර්ඝ ලිපි නොව, ඉහත ආකාරයේ ‘බිල් බෝඩ්’ ආකෘතියේ ‘පොල්ලෙන් ඔලුවට ගහන්නාක් වැනි පෝස්ට් පළ කිරීමයි.
ගම්මිරිස් සඳහා වන මිළ පහළ වැටීම හේතුවෙන් දේශීය නිෂ්පාදකයා අසරණ වීම වනාහි ජනාධිපතිවරණයට පෙර එවක පැවැති ආණ්ඩුවට විරුද්ධව ඉදිරිපත් වූ ප්‍රබල චෝදනාවකි. එයට හේතුව වශයෙන් පෙන්වා දෙන ලද්දේ ‘රජයට දේශපාලන සම්බන්ධකම් ඇති’ කිසියම් ව්‍යාපාරික පංතියක් විසින් විදේශයන්ගෙන් ගම්මිරිස් ලංකාවට ආනයනය කොට ඒවා ප්‍රති අපනයනය කිරීමයි. නව ජනාධිපතිවරයා බලයට පත්වී ආණ්ඩුවක් පිහිටවූ පසුව වහාම, ගම්මිරිස් ප්‍රති අපනයනය කිරීම නවත්වන ලද බව අපට දැනගන්නට ලැබිණි. නමුත්. දේශීය වශයෙන් නිෂ්පාදකයාට ලැබෙන මුදල ඉහළ දැමීමට එම තීරණය සමත් වී නැත. අජිත් පැරකුම් ජයසිංහ තම පෝස්ට් එකෙන් ඉදිරිපත් කරන්නේ එම අභියෝගයයි.
ගම්මිරිස් මිළ පිළිබඳ ප්‍රශ්නය පමණක් නොව, ජනාධිපතිවරණයේදී බලය ලබා ගැනීම සඳහා ජනතාව වසඟ කර ගැනීම සඳහා යොදා ගත් තවත් බොහෝ ‘ප්‍රශ්න’ වලද තත්ත්වය ඒ ආකාරමය. සහල් ඇතුළු අත්‍යවශ්‍ය පාරිභෝගික භාණ්ඩ වල මිළ ඉහළ ගොස් ඇත. ඩොලරයට සාපේක්ෂව රුපියල ශක්තිමත්වීමක් සිදු වී නැත. චීනය සමග නැවත සාකච්ඡා කර හම්බන්තොට වරාය සඳහා වන ගිවිසුම සංශෝධනය පිළිබඳ කතාව නතර වී ඇත. වතු කම්කරු වැටුප වැඩි වී නැත, පොහොර සහනාධාරය නොමිළේ ලබා දීම ගැන තවම සිතලාවත් නැත. ඉන්ධන මිළ සූත්‍රය ඉදිරියටත් ක්‍රියාත්මක කරන බව මුදල් අමාත්‍යංශයේ ලේකම් වරයා ප්‍රකාශ කරයි. බේරේ වැව ආශ්‍රිතව ෂැන්ග්‍රිලා හෝටල අසල ඇති ඉඩම සිංගප්පූරු සමාගමකට ලබා දීමට පසුගිය රජය විසින් ගත් තීරණය මෙම කැබිනට් මණ්ඩලය විසින් ද අනුමත කොට ඇත. පාසල් නිල ඇඳුම් සඳහා වවුචර පත් ලබා දීම එලෙසම ක්‍රියාත්මක ය. මිලේනියම් චැලේන්ජ් කෝපරේෂන් ප්‍රදානය හෙවත් එම් සී සී ප්‍රදානය ලබා ගැනීම සඳහා මූලික කටයුතු සිදු කරන කාර්යාලය තවමත් අරලියගහ මන්දිරයෙහි ක්‍රියාත්මක වෙයි. මේ ආකාරයට අවශ්‍ය නම් ලැයිස්තුව තවත් දිගු කළ හැකිය.
ලක්ෂ 69 ක ජනතාව විසින් ජනාධිපතිවරයෙකු පත් කර ගත්තද, ඒ ජනාධිපතිවරයාට කළ හැකි වෙනස් කම් අතිශය සීමිත බව ඇස් පනා පිට ඔප්පු වෙමින් පවතී. ආණ්ඩුවේ ඇමැතිවරුන් 15 දෙනාගෙන් එක් අයෙකු වන ප්‍රසන්න රණතුංග මහතා පසු ගිය දිනක කියා සිටියේ තමන් ‘පළාත් පාලන මැතිවරණය ජයග්‍රහණය කොට ශිෂ්‍යත්ව විභාගය සමත් වූ බවත්, ජනාධිපතිවරණය ජයග්‍රහණය කොට සාමාන්‍ය පෙළ විභාගයද සමත් වූ බවත්, දැන් තිබෙන්නේ මහ මැතිවරණය හෙවත් උසස් පෙළ විභාගය සමටහ් වීම බවත් ය. ප්‍රසන්න රණතුංග අමාත්‍යවරයා හට වැරදීමකින් හෝ කියැවුණේ ජනාධිපතිවරණ ජයග්‍රහණයට වඩා තීරණාත්මක වන්නේ මහ මැතිවරණය බවය. පාර්ලිමේන්තු බහුතරය තමා සතුව නොමැති ජනාධිපත්වරයෙකුට කළ හැකි දේ සීමිත බව එම ප්‍රකාශය විසින් ද පිළිගැනීමක් ලබා දී තිබේ.
මෙසේ සිදුව ඇත්තේ ඇයි? 2015 ට පෙර- එනම් යහපාලන ව්‍යාපෘතිය ආරම්භ වීමට පෙර කාලය තුළ පවැති ආකාරයට වෙනස් ව යහපාලන ව්‍යාපෘතිය පැවැති වසර පහ තුළ දී “ශ්‍රී ලාංකික රාජ්‍යය” ගොඩ නැගීම ආරම්භ වී තිබීම නිසා යැයි මෙම ලියුම්කරු තර්ක කරයි. එසේ ගොඩ නැගීම ආරම්භ වූයේ එක් පැත්තකින් එම ජනාධිපතිවරයාට සහ රජයට සහය දුන් 64 ලක්ෂයේ අපේක්ෂා ඉටු කිරීමට පමණක් නොවේ. එමගින් රාජ්‍ය පාලන වඩා සාධාරණ සහ විනිවිද පෙනෙන සුළු එකක් බවට පත් කිරීමෙන්, සුළු ජන කොටස් ද ඇතුළු සියළු ජනතාව වෙත ප්‍රතිලාභ ලැබිණි. ඒ අර්ථයෙන් පසුගිය වසර පහ අපතේ ගිය වසර පහක් නොවේ. එම පියවරයන් හේතුවෙන් ‘පශ්චාත් යුද සමාජයක්’ (Post- War Society) ‘පශ්චාත් ගැටුම් සමාජයක්’ (Post- Conflict Society) වෙතට ගමන් කිරීම ආරම්භ විය. මෙම වෙනස්කම් විසින් අන්තර්ජාතික සහ කලාපීය ‘හොඳ හිතද’ විශාල පරිමාණයෙන් ලංකාව වෙත ලැබෙන්නට පටන් ගත්තේය. එම හොඳ හිත හුදෙක් වචන වලට සීමා නොවී ජී එස් පී ප්ලස් සහනය වැනි යුරෝපා සංගමයට තීරු බදු රහිතව ලංකාවේ නිෂ්පාදිත භාණ්ඩ අලෙවි කිරීමට හැකියාව ලබා දීමත්, ඇමරිකාවේ මිලේනියම් චැලේන්ජ් කෝපරේෂන් විසින් ඩොලර් මිලියක 480 ක ප්‍රදානයක් අනුමත කිරීමත්, එක්සත් ජාතීන්ගේ සාම සාධක හමුදාවහි සාමාජිකයන් වශයෙන් ශ්‍රී ලංකා හමුදාවේ සාමාජිකයන් යළි ඇතුළත් කර ගැනීමත් ඇතුළු ‘ස්පර්ශනීය’ (Tangible) දේ බවට පත් වී රටේ ආරථිකය නඟා සිටු වීමට හේතු කාරක විය.
මෙසේ ගොඩ නැගෙමින් පවතින ළදරු රාජ්‍යය ජනාධිපතිවරයාගේ හෝ ඔහුට සහය දුන් බලවේගවල හෝ කැමැත්ත සහ අභිලාශය අනුවම එකී රාජ්‍යය කටයුතු නොකරයි. පාර්ලිමේන්තුවට සහ එයින් පාලනය වන ස්වාධීන කොමිෂන් සභාවලට විධායකයෙන් ස්වායත්ත වූ පැවැත්මක් ඇත. එසම අධිකරණයටද විධායකයෙන් ස්වායත්ත වූ පැවැත්මක් ඇත. විධායකය යටතේ පවතින ආයතන පවා, පාර්ලිමේන්තුවේ සහ අධිකරණයේ සුපරීක්ෂණයට යටත්ව කටයුතු කළ යුතුව ඇත. පුරවැසියා ශක්තිමත් වීමත්, සමාජ මාධ්‍යද ඇතුළුව ජනමාධ්‍යයේ බලපෑම විශාල වීමත් නිසා රාජ්‍ය යන්ත්‍රය වඩ වඩාත් ජනතාවගේ අවශ්‍යතාවන්ට ප්‍රතිචාර දැක්වෙන ආකාරයට ක්‍රියා කිරීමට බල කෙරී ඇත.
මේ තත්ත්වය නිසා ජනාධිපතිවරණය අවසන් වී මාස දෙකක් ආසන්න වන මොහොතේදී ආපසු හැරී බැලූවිට දකින්නට ඇත්තේ තාප්ප වල එක දිගටම අඳින ලද චිත්‍රත්, විජේදාස රාජපක්ෂ නම් එක්සත් ජාතික පක්ෂය නියෝජනය කරමින් පාර්ලිමේන්තුවට පැමිණ, දැන් වර්තමාන ජනාධිපතිවරයාට සහය දක්වන මන්ත්‍රීවරයා විසින් පෞද්ගලික මන්ත්‍රී යෝජනාවක් ලෙස පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කිරීම සඳහා ගැසට් කොට ඇති 21 වන සහ 22 වන සංශෝධනය යෝජනාද පමණකි.
ඉහත යෝජනා හුදු අහම්බයක් නොව, විස්තර කොට ඇති ‘සිරවීම’ ජයගැනීම සඳහා යෝජනා කරන විසඳුම් වෙයි. ජනාධිපති ධුරයේ පෙර පැවැති ශ්‍රී විභූතිය යළි ස්ථාපිත කිරීම සඳහා එමගින් උත්සාහ දැරෙයි. වෙනත් විදියකින් කිවහොත් අලුතෙන් ගොඩ නැගීම ආරම්භ කළ ‘ළදරු ශ්‍රී ලංකා රාජ්‍යයේ’ ස්වාධීන ආයතන පද්ධතිය විනාශ කර දැමීම එහි අරමුණ වී ඇත. එහෙත්, එම යෝජනාව හෝ ඒ හා සමාන වෙනත් යෝජනාවක් හෝ යථාර්ථයක් කර ගැනීමට පළමුව එය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ පරීක්ෂාවට ලක් විය යුතුය, දෙවනුව එය පාර්ලිමේන්තුවේ 2/3 ක වැඩි ඡන්දයෙන් හෝ සමහර විට ජනමත විචාරණයකින් වුවද සම්මත කර ගත යුතු වෙයි.
මෙවැනි යෝජනාවක් සම්මත කර ගැනීම මගින් අද වන විට රාජ්‍යයේ විවිධ ආයතන වෙතට බෙදා හැර ඇති බලය සංකේන්ද්‍රණය කර ගැනීම සඳහා වූ වරමක් මහජනතාව විසින් ලබා දෙනු ඇත්ද යන්න ඉදිරියේදී පවැත්වෙන මහ මැතිවරණයේදී නිරීක්ෂණය කළ හැකි වනු ඇත. එවන් වරමක් ලබා දුන්නද, එකී වරමට අනුව පාර්ලිමේන්තුව විසින් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව සංශෝධනය කරනු ඇද්ද යන්න ඊළඟ ප්‍රශ්නයයි. යම් ආකාරයකින් මෙම කඩුලු දෙකම පැන ගොස් 2010 දී 18 වන සංශෝධනය සම්මත කළාක් වැනි තත්ත්වයක් 2020 දී ඇති වීමට ඇති ඉඩ කඩ ඉතාම අඩු බව ලියුම්කරුගේ මතය වෙයි. යම් හෙයකින් එවන් තත්ත්වයක් ඇති වුවහොත්, එහිදී ඉහතින් සඳහන් කළ අන්තර්ජාතික සහ කලාපීය හොඳ හිත සහ එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ලැබෙමින් පවතින ‘ස්පර්ශනීය’ ප්‍රතිලාභ ආරක්ෂා කරගන්නේ කෙසේද යන ප්‍රශ්නය ආණ්ඩුවට අභියෝගයක් සේ ඉතිරි වනු ඇත.
@සුදර්ශන ගුණවර්ධන 09012020
20120 ජනවාරි 12 ඉරිදා “අනිද්දා” පුවත්පතේ පළමුවරට පළ කරන ලදී.