ජාතිකත්වය, ආගම හෝ කලාපය නොසලකා සියලුම පුරවැසියන්ට එක හා සමානව සැලකීමට ජාජබ රජය කැපවී සිටින බව අවධාරණය කර ඇත. මෙම කැපවීම දඬුවම් කිරීමට නොව ධනාත්මක වෙනසක් ප්‍රවර්ධනය කිරීමට උත්සාහ කරන එක්සත් ජාතීන්ගේ පද්ධතියේ ආත්මයට අනුරූප වේ.
ජීනීවා මානව හිමිකම් යෝජනා
එබැවින් ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික අවශ්‍යතාවය වන්නේ විරුද්ධවාදියෙකු ලෙස නොව යුක්තිය සහ සංහිඳියාව සඳහා වන හවුල් ගමනක හවුල්කරුවෙකු ලෙස එකසත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලය (UNHRC) වෙත ප්‍රවේශ වීමයි. ශ්‍රී ලංකාව ද වර්තමාන ජාත්‍යන්තර පද්ධතියේ අඩුපාඩු පිළිබඳ අවබෝධයකින් මෙම සම්බන්ධතාවයට ප්‍රවේශ විය යුතුය.
බටහිර රටවල් තෝරාගත් මානව හිමිකම් සම්මතයන් ක්‍රියාත්මක කිරීම නිසා අවිශ්වාසය ඇති කර තිබේ. ද්විත්ව ප්‍රමිතීන් පිළිබඳ ශ්‍රී ලංකාවේ නීත්‍යානුකූල උත්සුකයන් වලංගු වේ, විශේෂයෙන් රුසියාව යුක්රේනය ආක්‍රමණය කිරීමට බටහිර ප්‍රතිචාරය සමඟ පලස්තීනුවන්ගේ දුක්ඛිත තත්වය හෝ ලිබියාවේ සහ ඉරාකයේ මැදිහත්වීම් සඳහා නිහඬ ප්‍රතිචාර සමඟ සසඳන විට එම දෙබිඩි පිළිවෙත පැහැදිළි වේ.
කෙසේ වෙතත්, එම කුහක පිළිවෙත නිසා ශ්‍රී ලංකාව තමන්ගේම බැඳීම් වලින් නිදහස් වන්නේ නැත. ඇත්ත වශයෙන්ම, ශ්‍රී ලංකාව රටෙහි දී මානව හිමිකම් ආරක්ෂා කිරීමේදී වඩාත් විශ්වාසදායක සහ ස්ථාවර වන තරමට, සාධාරණ හා සාධාරණ ජාත්‍යන්තර පිළිවෙලක් ඉල්ලා සිටීමේදී එහි සදාචාරාත්මක ස්ථාවරය ශක්තිමත් වේ.
එක්සත් ජාතීන්ගේ පද්ධතිය සමඟ අඛණ්ඩතාවයේ ස්ථාවරයක සිට සම්බන්ධ වීම ශ්‍රී ලංකාවේ ජාත්‍යන්තර හවුල්කාරිත්වයන් ශක්තිමත් කිරීමටත්, යුරෝපා සංගමය සමඟ ජීඑස්පී පල්ස් GSP Plus වැනි තීරණාත්මක ආර්ථික ප්‍රතිලාභ ආරක්ෂා කිරීමටත්, අත්‍යවශ්‍ය විදේශ ආයෝජන සහ සංචාරක ව්‍යාපාරය ප්‍රවර්ධනය කිරීමටත් හේතු වේ.
ජීඑස්පී පල්ස් අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යාම, මානව හිමිකම්, කම්කරු අයිතිවාසිකම්, පාරිසරික ප්‍රමිතීන් සහ යහපාලනයට අදාළ ජාත්‍යන්තර සම්මුතීන් 27 කට ශ්‍රී ලංකාව අනුගත වීම මත රඳා පවතී.
යුරෝපා සංගමයේ නිරීක්ෂණ මෙහෙයුමක ඉදිරි සංචාරය ශ්‍රී ලංකාවට මෙම ප්‍රමිතීන් කෙරෙහි ඇති කැපවීම පෙන්නුම් කිරීමට අත්‍යවශ්‍ය අවස්ථාවකි. මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් පිළිබඳ කනස්සල්ල හේතුවෙන් 2010 දී ශ්‍රී ලංකාවට ජීඑස්පී පල්ස් GSP Plus අහිමි වූ බව මතක තබා ගත යුතුය.
ත්‍රස්ත පනත
2017 දී එය නැවත ලබා ගත්තද, ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනතේ (PTA) අඛණ්ඩ පැවැත්ම සහ භාවිතය සහ නීතියේ ආධිපත්‍යය පිළිබඳ පුළුල් උත්සුකයන් උපුටා දක්වමින්, 2021 දී යුරෝපීය පාර්ලිමේන්තුව නැවත තක්සේරුවක් ඉල්ලා සිටින බැවින්, රජය ජීඑස්පී පල්ස් GSP Plus බැඳීම් ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලට ඇති කැපවීම්වලට අදාළ වන බැරෑරුම්කමෙන් සැලකිය යුතුය. මැතිවරණයට පෙර, ජාජබ බලයට පත් වුවහොත් ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත අවලංගු කරන බවට ප්‍රතිඥා දුන්නේය. නැගෙනහිරින් වනාන්තර අනවසරයෙන් ඇතුළුවීම වැරදි ලෙස ප්‍රකාශ කර ඇති අතර, වසර ගණනාවක් තිස්සේ නීතිපතිවරයාගේ උපදෙස් බලාපොරොත්තුවෙන් සිටිමින් පනත ත්‍රස්ත PTA යටතේ නඩු පවරා ඇති නඩු කිහිපයක් වාර්තා වී තිබේ. ඒවාට සමාවට කරුණූ නැත.
නමුත් මෙම කුරිරු නීතිය යටතේ රඳවාගෙන සිටින අය විසින් ගෙවන ලද මිල දරාගත නොහැකි තරම් ඉහළ ය. ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත අවලංගු කිරීම හෝ සැලකිය යුතු ප්‍රතිසංස්කරණය හදිසි වේ.
මානව හිමිකම් ප්‍රමිතීන් සපුරාලීමට පමණක් නොව, ශ්‍රී ලංකාවේ අවංකභාවය පිළිබඳව යුරෝපා සංගමයට සහතික කිරීමට ද. නව නීති සකස් කිරීම සඳහා රජය කමිටුවක් පිහිටුවා ඇත. රජය විසින් පැමිණෙන යුරෝපා සංගමයේ නියෝජිත පිරිසට පොරොන්දුවලට වඩා සංයුක්ත ක්‍රියාමාර්ග මගින් පිටුබලය ලබන ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා විශ්වාසදායක සහ විනිවිද පෙනෙන මාර්ග සිතියමක් ඉදිරිපත් කළ යුතුය.
මෙම අවස්ථාවේදී හොඳ හිත පෙන්වීම ජීඑස්පී පල්ස් GSP Plus ආරක්ෂා කරනවා පමණක් නොව, අනාගත වෙළඳ සාකච්ඡා සහ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික කටයුතුවලදී ශ්‍රී ලංකාවේ අත ශක්තිමත් කරනු ඇත.
ජාත්‍යන්තර හවුල්කාරිත්වය
යහපාලනය, ආර්ථික ප්‍රකෘතිය සහ දූෂණ විරෝධී කටයුතු කෙරෙහි රජය මෑතකදී අවධාරණය කිරීම ධනාත්මක පදනමකි. නමුත් අත්දැකීම්වලින් පෙනී යන පරිදි, ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ පමණක් ප්‍රමාණවත් නොවේ.
දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ, විශේෂයෙන් සුළුතර ප්‍රජාවන්ගේ දුක්ගැනවිලි ආමන්ත්‍රණය කරන සහ මානව හිමිකම් ආරක්ෂා කරන ඒවා, ජාතික ස්ථාවරත්වයට සහ සමෘද්ධියට සමානව තීරණාත්මක වේ.
අපි සමානයි කතා වැඩක් නෑහැ
යථාර්ථයේ දී මේවා නොසලකා හැරීමට සහ සියල්ලන්ම පුරවැසියන් වන බැවින් සුළුතරයක් හෝ බහුතරයක් නොමැති බව නිවේදනය කිරීමට රාජ්‍යයේ මෑත කාලීන ප්‍රවණතාවක් පවතී. නමුත් එය සුළුතරයන් විසින් බොහෝ ගැටලු කාපට් යටට දැමීමක් ලෙස සැලකේ.
උදාහරණ ලෙස, ප්‍රධාන වශයෙන් සුළුතර ප්‍රජාවන්ගෙන් සමන්විත පීඨයක් සහිත නැගෙනහිර විශ්ව විද්‍යාල කවුන්සිලයට බහුතර ප්‍රජාවෙන් විශාල පිරිසක් පත් කිරීම හෝ බොහෝ ඉහළ මට්ටමේ රාජ්‍ය කමිටුවල සුළුතර නියෝජනයක් නොමැති වීම දැක්විය හැකිය.
මෙම මානයන් නොසලකා හැරීම අභ්‍යන්තර බෙදීම් පවත්වා ගැනීමට සහ බාහිර විවේචකයන්ට පතොරම් ලබා දීමේ අවදානමක් ඇත. රජයේ දේශපාලන කැමැත්ත ආර්ථික කළමනාකරණයෙන් ඔබ්බට සැබෑ ජාතික සංහිඳියාව දක්වා විහිදිය යුතුය. බරක් ලෙස දැකීම වෙනුවට,යුරෝපා සංගමයේ ජීඑස්පී පල්ස් GSP Plus බැඳීම් සහ එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ යෝජනාවේ 51/1 බැඳීම් සපුරාලීම මාර්ග සිතියමක් සපයන ලෙස සැලකිය හැකිය.
රජය ඉදිරියේ ඇති කර්තව්‍යය වන්නේ වත්මන් දේශපාලන හා ආයතනික සන්දර්භය තුළ දැකිය හැකි ප්‍රගතියක් ලබා ගත හැකි ප්‍රධාන ක්ෂේත්‍ර තෝරා ගැනීමයි, යහපත් විශ්වාසයක් පෙන්නුම් කරමින් සහ ජාත්‍යන්තර විශ්වාසය ගොඩනඟමින්. 51/1 යෝජනාවේ ඇති නිර්දේශ කිහිපයක් ජාතික ස්වෛරීභාවයට හානි නොකර යථාර්ථවාදීව ක්‍රියාත්මක කළ හැකිය. සත්‍යය සෙවීම දියුණු කිරීම සහ ගැටුමේ වින්දිතයින්ට වන්දි ලබා දීම, ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත අවලංගු කිරීම, තේරී පත් වූ පළාත් සභා බලගැන්වීමෙන් බලය බෙදා හැරීම පුනර්ජීවනය කිරීම, ආණ්ඩුකාරවරුන්ගේ අත්තනෝමතික බලතල අඩු කිරීම මෙන්ම දිගු කලක් ප්‍රමාද වූ මැතිවරණ පැවැත්වීම යන සියල්ල කළ හැකි සහ බලපෑම් සහගත පියවරයන් වේ.
අත්පත් කරගත් ඉඩම් ආපසු ලබා දීම, වින්දිතයින්ට වන්දි ගෙවීම සහ සියලු මට්ටම්වල සුළුතර ප්‍රජාවන් පාලනයට ඇතුළත් කිරීම ද ශ්‍රී ලංකාවේ ව්‍යවස්ථාමය රාමුව සහ දේශපාලන යථාර්ථය තුළ සාක්ෂාත් කරගත හැකි පියවර වේ. තීරණාත්මක ලෙස, මෙම එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ UNHRC නිර්දේශ සමඟ සම්බන්ධ වන අතරතුර, රජය සංහිඳියාව සහ යුක්තිය පිළිබඳ තමන්ගේම දැක්ම ප්‍රකාශ කළ යුතුය.
එය හුදෙක් බාහිර පීඩනයට ප්‍රතිචාර දක්වන බවක් පෙනෙන්නට වඩා, ජාතික අලුත් කිරීම සඳහා ස්වදේශීය න්‍යාය පත්‍රයක කොටසක් ලෙස රජය තම උත්සාහයන් කල්තියා සකස් කළ යුතුය. එසේ කිරීමෙන් ජාත්‍යන්තර වගකීම පෙන්නුම් කරන අතරම ජාතික ගෞරවය ආරක්ෂා කරනු ඇත.
ජාජබ ගතයුතු පියවර
ජාජබ රජය අතීත අපයෝජනයන්ට හවුල් වීමෙන් නිදහස් වී ඇති අතර වෙනසක් සඳහා වූ ජනවරමකින් ඉදිරියට තල්ලු වී ඇත. එයට දුර්ලභ අවස්ථාවක් තිබේ. ජීඑස්පී පල්ස් GSP Plus ආරක්ෂා කිරීම සඳහා අතීතයේ දී යුරෝපා සංගමය වෙත ලබා දුන් සහතික ක්‍රියාත්මක කිරීමට තීරණාත්මකව ගමන් කිරීමෙන් සහ එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලය සමඟ අවංකව සම්බන්ධ වීමෙන්, ශ්‍රී ලංකාවට අවසානයේ ජාත්‍යන්තර වාරණයේ චක්‍රයෙන් මිදීමට සහ සංහිඳියාව සහ ජාත්‍යන්තර හවුල්කාරිත්වය මත පදනම් වූ නව මාවතක් සකස් කළ හැකිය.
ජාත්‍යන්තර නීති මත පදනම් වූ අනුපිළිවෙල ඛාදනය වීම දිගටම පවතින අතර මහා බලවතුන්ගේ එදිරිවාදිකම් තීව්‍ර වන විට, ශ්‍රී ලංකාව වැනි කුඩා රාජ්‍යයන්ට හවුල්කාරිත්වයන් සහ බහුපාර්ශ්වික මැදිහත්වීම් හරහා තම ස්ථාන සුරක්ෂිත කර ගත යුතුය. කිසිවක් නොමිලේ ලබා නොදෙන නමුත් සියල්ල දීම සහ ගැනීම මත පදනම් වන ගනුදෙනු ලෝකයක, විශ්වාසය කවරදාකටත් වඩා වැදගත් වේ. ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාව තෘප්තිමත් කිරීමට පමණක් නොව, වඩා හොඳ පාලනයක් සඳහා සහ අභ්‍යන්තරව විශ්වාසය වර්ධනය කිරීමට මානව හිමිකම්, සංහිඳියාව සහ ඇතුළත් පාලනය සඳහා ඇති කැපවීම ප්‍රදර්ශනය කිරීමෙන්, ශ්‍රී ලංකාවට ජාත්‍යන්තරව තමා ශක්තිමත් කර වඩාත් ස්ථාවර හා සමෘද්ධිමත් අනාගතයක් සුරක්ෂිත කළ හැකිය.
(ජෙහාන් පෙරේරා විසින් ඉංග්‍රිසි බසින් පළ කරන ලද ලිපියක සංස්කරණය කරන ලද ලිපියකි.)
