බළලුන්ගෙන් කොවිඩ් 19 බොවිය හැකි ද යන්න දැන් ලෝක වෛද්‍ය ප්‍රජාව අතර සහ ජනමාධ්‍යයෙහි සාකච්ජාවක් බවට පත්ව තිබේ.
බළලුන්ගෙන් රෝගය මිනිසුන්ට බෝ වූ බවට නිශ්චිත සාක්ෂි කිසිවක් තවම නැති බව මේ පිළිබඳ අදහස් දක්වන විදයාඥයෝ කියති.
පහත පළවන්නේ මේ සම්බන්ධයෙන් ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ රෝග පාලනය හා වැළැක්වීමේ මධ්‍යස්ථාන (C D C ) විසින් පළ කරන ලද උපදෙස් ය.
ප්‍රධාන කරුණු:
- කොරෝනා වයිරස් යනු වෛරස් විශාල පවුලකි. සමහර ඒවා මිනිසුන් තුළ රෝගාබාධ ඇති කරන අතර තවත් සමහර ඒවා ඇතැම් සතුන් තුළ රෝගාබාධ ඇති කරයි.
- සතුන්ට ආසාදනය වන කොරෝනා වයිරස් සමහර විට ඔවුන්ගෙන් මිනිසුන්ට පැතිර යා හැකි නමුත් මෙය දුර්ලභ ය.
- නව කොරෝනා වයිරස් රෝගය 2019 (කොවිඩ් 19) හි වර්තමාන පුපුරා යාමේ නිශ්චිත ප්‍රභවය අපි නොදනිමු. පළමු ආසාදනය සජීවී සත්ව වෙළඳපොළකට සම්බන්ධ වූ නමුත් වෛරසය දැන් පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට ව්‍යාප්ත වේ.
- එක්සත් ජනපදයෙන් පිටත සුරතල් සතුන් ඉතා සුළු සංඛ්‍යාවකට කොවිඩ් 19 අසාදනය වී ඇති බව සීඩීසී දනී. කොව්ඩ් 19 ඇති පුද්ගලයින් සමඟ සමීප සම්බන්ධතා පැවැත්වීමෙන් පසු එම සතුන්ට කොවිඩ් 19 ට හේතු වන වෛරසය ආසාදනය වී ඇති බව external icon වාර්තා කරයි.
- සුරතල් සතුන් ඇතුළු සහකාර සතුන්ට කොවිඩ් 19 පැතිරවිය හැකි බවට සාක්ෂි අප සතුව නොමැත.
- ආනයනය කරන ලද සතුන් හෝ ආනයනය කරන ලද සත්ව නිෂ්පාදන මගින් 2019 නව කිරීටක වයිරසය එක්සත් ජනපදය තුළ ව්‍යාප්ත වීමේ අවදානමක් ඇති බවට යෝජනා කිරීමට අපට සාක්ෂි නොමැත.
- කොවිඩ් 19 මගින් විවිධ සතුන්ට බලපෑම් කළ හැකිද සහ කෙසේද යන්න අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා වැඩිදුර අධ්‍යයනයන් අවශ්‍ය වේ.
ඔබ කොවිඩ් 19 වැළදී ඇත්නම් නම් සුරතල් සතුන්ගෙන් ඉවත්ව ඉන්න.
ඔබට කොවිඩ් 19 අසාදනය වී (සැක සහිත හෝ තහවුරු කර ඇති) ඇත්නම්, ඔබ සුරතල් සතුන් සහ වෙනත් සතුන් සමඟ සම්බන්ධතා සීමා කළ යුතුය. කොවිඩ් 19 නිසා සුරතල් සතුන් හෝ වෙනත් සතුන් අසනීප වූ බවට වාර්තා වී නොතිබුණද, කොවිඩ් 19 රෝගයෙන් පෙළෙන පුද්ගලයින් වයිරසය පිළිබඳ වැඩි විස්තර දැන ගන්නා තෙක් සතුන් සමඟ සම්බන්ධතා සීමා කිරීම නිර්දේශ කෙරේ. මෙය ඔබ ද සහ ඔබේ සුරතල් සතුන් ද නිරෝගීව සිටින බව සහතික කිරීමට උපකාර වනු ඇත.
(උදෘතය අවසන්)
පහත පළ වන්නේ මෙම මස 01 දින බ්‍රිතාන්‍ය ද ගාර්ඩ්යන් පුවත්පත පළ කරන ලද ලිපියකින් උපුටා ගත් කරුණු ය:
තම සුරතල් බළලුන් සහ අනෙක් සතුන් සමඟ සමඟ සම්බන්ධතා පැවැත්වීම ගැන වඩාත් සැලකිලිමත් වීම වඩා ආරක්ෂාකාරීය. චීනයෙහි කරන ලද අධ්‍යයනයකින් හෙළි වී ඇත්තේ කොවිඩ් -19 බළලුන් අතර සම්ප්‍රේෂණය විය හැකි බවයි.
චීනයේ හාර්බින් පශු වෛද්‍ය පර්යේෂණ ආයතනයේ දී බළලුන් කොවිඩ් -19 රෝගයට ගොදුරු වීමට බොහෝ ඉ ඇති හැකි බව සොයා ගත් අතර ශ්වසන ජල බිඳිති හරහා වෙනත් බළලුන්ට වෛරසය සම්ප්‍රේෂණය කළ හැකි බව පෙනුණි. කෙසේ වෙතත්, බල්ලන්,ඌරන්, කුකුළන්, සහ තාරාවන්ට එය ආසාදනය වීමට ඉඩක් නැති බව සොයා ගන්නා ලදී.
බෙල්ජියමේ සුරතල් බළලෙකු කොවිඩ් -19 ආසාදනය වී ඇති බවට මෑතකදී පළ වූ වාර්තා වලින් පසුව මෙම සොයාගැනීම් වාර්තා විය. බළලාගේ හිමිකරු රෝග ලක්ෂණ පෙන්වීමට පටන් ගෙන සතියකට පමණ පසු, බළලාට හුස්ම ගැනීමේ අපහසුතා, පාචනය සහ වමනය ද ඇති විය. පසුව ලීජ් විශ්ව විද්‍යාලයේ පශු වෛද්‍යවරුන් විසින් කරන ලද පරීක්ෂණ වලින් පෙනී ගියේ බළලාටද කොරෝනා වයිරස් ආසාදනය වී ඇති බවයි.
චීන කණ්ඩායමේ විද්‍යාගාර අත්හදා බැලීම් වලදී සතුන් කුඩා සංඛ්‍යාවකට වයිරසයේ ඉහළ මාත්‍රාවක් ලබා දෙන ලදී. නමුත් බළලුන්ගෙන් මිනිසුන්ට කොවිඩ් 19 ආසාදනය විය හැකි බවට සෘජු සාක්ෂි නොමැත.
නොටිංහැම් විශ්ව විද්‍යාලයේ වෛරස් විද්‍යාඥ මහාචාර්ය ජොනතන් බෝල් ට අනුව සාර්ස් සම්බන්ධයෙන් ද බළලුන් විසින් සම්ප්‍රේෂණය කිරීම පිළිබඳව මෙවැනිම නිරීක්ෂණ සිදු කර තිබේ. සාර්ස් සහ කොවිඩ් -19 අතර ජානමය වශයෙන් සමීප සම්බන්ධයක් තිබේ. “කෙසේ වෙතත්, මෙම වයිරසය පැතිරීම සඳහා බළලුන් එතරම් කාර්යභාරයක් ඉටු නොකරන බව මතක තබා ගත යුතුය. “මිනිසාගෙන් මිනිස් සම්ප්‍රේෂණය පැහැදිලිවම ප්‍රධාන ක්‍රමය යි. එබැවින් වයිරසය බෝ කරන ප්‍රභවයක් ලෙස බළලුන් ගැන කලබල වීමට අවශ්‍ය නැත. නිසැකවම, ඔබ කොවිඩ් -19 අසාදනය වී ඇත්නම් ද බළලෙකු සමඟ ජීවත්වන්නේ නම්, ඔබට හොඳ වන තුරු ඔබේ ලොම් සහිත මිතුරා සමඟ සමීප සම්බන්ධතා සීමා කිරීම බුද්ධිමත් වනු ඇත.”
(උදෘතය අවසන්)
මෙම සියලු නිරීක්ෂනයන් මගින් පෙන්වන්නේ බළලුන් සම්බන්ධයෙන් ප්‍රවේසම් විය යුත්තේ අසාදිත පුද්ගලයින් ඇති විටෙක බවයි. කෙසේ වෙතත් ඔබ නිවසේ සුරතල් බළලකු හෝ බැළලියක සිටී නම් නිවසේම රඳවා ගැනීමට පියවර ගැනීම යෝග්‍ය වේ.
විශේෂයෙන්ම පිටස්තර බළලුන් සමඟ ඔබේ සුරතල් බළලා ඇසුරට වැටීම වැලැක්විය හැකිනම් වඩාත් හොද ය. බළලකු පිටත ඇවිදින්නට යන්නේ නම් ඔවුන් සුරතල් කිරීමෙන් වළකින්න.
ඔවුන් කවර හෝ අසනීප බවක් පෙන්වන්නේ නම් වඩා ප්‍රවේසම් වන්න. ඔවුනට කෑම දීමෙන් පසු අත් හොදින් සබන් දමා සොදන්න.
මෙම බියවීමට කාරණයක් නොවේ. නමුත් ප්‍රවේසම අද දවසේ මුර පදය බව මතක තබා ගන්න.
සටහන ශ්‍රී ලංකා බ්‍රීෆ් වෙතිනි. උපුටා ගෙන බෙදා ගන්න.